istoty jednostkowe w liczbie mnogiej

istoty jednostkowe w liczbie mnogiej
11.06.2012
11.06.2012
Szanowni Państwo,
czy imiona własne bogów oraz jednostkowych istot mitologicznych mają jedynie liczbę pojedynczą (singulare tantum, blm)? Dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
czytelnik
Jak wskazuje nazwa istoty jednostkowe, trzeba mieć szczególny powód, aby ich imion używać w liczbie mnogiej. Czasem jest to związane z wyrażaniem lekceważenia i pogardy (por. kliszowane w publicystyce PRL określenie Kuronie i Michniki), czasem z użyciem metonimicznym (por. trzy Sienkiewicze w znaczeniu 'trzy powieści Sienkiewicza'), czasem z metaforą (por. trzej klasowi Einsteini 'trzej uzdolnieni uczniowie w klasie, najlepsi z przedmiotów ścisłych'). W obu przykładach, które podałem, nazwa własna, gdy użyta jest w liczbie mnogiej, przestaje jednak być nazwą własną, gdyż nie ma referencji jednostkowej.
Imiona istot mitologicznych, o które Pan pyta, nie różnią się niczym od innych nazw własnych, na ogół więc użycie ich w liczbie mnogiej czyni z nich nazwy pospolite. Wyjątkiem są np. Danaidy, Furie, Gracje, Mojry, Parki, które mają referencję ponadjednostkową, a mimo to pisane są wielką literą. Można jednak wyjątki te niejako podciągnąć pod regułę, uznając, że są one nazwami zbiorów, jedynych w swoim rodzaju, a więc nazwami jednostkowymi. Wśród nazw geograficznych analogicznym przykładem są Beskidy – nazwa zbiorowa wielu pasm górskich, z których każde ma nazwę w liczbie pojedynczej: Beskid Śląski, Beskid Żywiecki i in.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego