iż zamiast że?
Szanowni Państwo,
Czy używanie wyrazu w książce „iż” jako zastępstwo dla „że” jest dobrym pomysłem?
Pozdrawiam.
Spójnik iż jest rzeczywiście funkcjonalnym odpowiednikiem że. Należy jednak pamiętać, że jest to forma nacechowana stylistycznie – nieco archaiczna i książkowa. A zatem zamiana że na iż nie jest możliwa w każdym kontekście. Musi być uzasadniona stylistycznie, por. np.
- Presja stała się tak silna, iż nawet człowiek bardzo bliski Piłsudskiemu – wiceminister spraw zagranicznych Tytus Filipowicz – uznał dalszy pobyt Kesslera za niemożliwy (W. Michowicz, Historia dyplomacji polskiej, 1995).
Nie uznamy natomiast za poprawne pod względem stylistycznym zdania typu:
- Powiedział, *iż ma nas gdzieś, i wyszedł (poprawnie: że ma nas gdzieś).