jak by czy jakby
Szanowni Państwo,
proszę o wskazanie poprawnej formy zapisu 'jakby' / 'jak by' w konstrukcjach typu:
Jakby / Jak by co, jestem w domu.
Jakby / Jak by mi zależało, napisałbym wcześniej.
W słowniku na Państwa portalu jest podany taki przykład użycia spójnika 'jakby':
Jakbyś znalazł chwilę, wpadnij do nas jutro.
Czy w przesłanych przeze mnie zdaniach będzie podobnie?
Łączę pozdrowienia
Jacek Zwierzyński
Z zaimkiem jak partykułę by pisze się rozdzielnie, por. np. Jak by nie patrzeć, wychodzi na to samo; Jak by nie było, odwaliłeś kawał dobrej roboty (jak by = w jaki sposób). Ze spójnikiem jak wykładnik trybu przypuszczającego pisze się łącznie, por. np. Jakby chciał, toby wyjechał; Jakby tego było mało, zachorowałem (jakby = gdyby, jeśliby). Łączna pisownia obowiązuje również w wypadku jak występującego w funkcji partykuły, por. np. Jakby nigdy nic; Jakby ręką odjął (jakby = jak gdyby).
W obu przytoczonych w pytaniu zdaniach mamy do czynienia ze słowem jak w funkcji spójnika, a więc wymagana jest pisownia łączna, por.
- Jakby co, jestem w domu.
- Jakby mi zależało, napisałbym wcześniej.
-
18.04.2024
Czy przytoczone przez prof. Wolańskiego zdanie: „Jak by nie było, odwaliłeś kawał dobrej roboty” jest poprawne? Ja zawsze konstrukcję jak by nie było uważałem za błędną i zamieniałem na dość karkołomną, ale poprawną: jakkolwiek by było. Czy popełniałem błąd, czy może coś się w tej kwestii zmieniło?
Postuluję, żeby Rada Języka Polskiego i językoznawcy odpowiedzialni za normę języka polskiego uprościli reguły pisowni łącznej i rozłącznej wyrażeń typu „jak by”, „jakby”. Ciekaw jestem, ilu użytkowników języka potrafi rozróżnić, czy słowo jak występuje jako partykuła czy jako spójnik - i zastosować poprawną pisownię.
Tomasz Dziedziczak -
18.04.2024
Szanowny Panie,
porada, do której się Pan odwołuje, dotyczy kolokwialnych i potocznych struktur z zaimkiem lub spójnikiem jak i partykułą by. Konstrukcja *jak by nie było, w której jak by oznacza ‘ w jaki sposób’, nie jest rzecz jasna poprawna, lecz jest faktem językowym. Niektórzy ludzie tak mówią i czasami zachodzi konieczność zapisania takiej wypowiedzi in extenso, np. w protokole sądowym. Konstrukcje tego rodzaju występują również w popularnej prozie beletrystycznej w dialogach bohaterów posługujących się kolokwialną polszczyzną. Są one elementem stylizacji na polszczyznę mówioną. Wszystkie te sytuacje należy poprawnie obsłużyć pod względem pisowniowym, co zostało zilustrowane stosownym przykładem: Jak by nie było, odwaliłeś kawał dobrej roboty. I tego dotyczyła ta porada.
Kiedy otworzy Pan każdy dobry słownik ortograficzny na haśle jak by, znajdzie Pan tam również tego rodzaju – niepoprawne pod względem leksykalnym – przykłady. Bo czasami błędne pod względem gramatycznym, leksykalnym czy stylistycznym konstrukcje trzeba poprawnie zapisać.
Łączę pozdrowienia
Adam Wolański