jakiś, jakikolwiek, żaden

jakiś, jakikolwiek, żaden
19.10.2011
19.10.2011
Proszę o wyjaśnienie zasad użycia słów: jakiś (jakichś), jakiekolwiek (jakichkolwiek) po przeczeniach. Czy aby rzeczywiście zawsze muszą być zastępowane odpowiednimi formami wyrazu żaden? Z poniższych wariantów na przykład niepoprawne wydaje mi się jedynie zdanie 2. Czy słusznie?
1. Nie prowadzę obecnie żadnych rozmów.
2. Nie prowadzę obecnie jakichś rozmów.
3. Nie prowadzę obecnie jakichkolwiek rozmów.
Dobrze, że podał(a) Pan(i) przykłady, dzięki nim łatwo wskazać różnice. Pierwszego zdania tłumaczyć nie muszę, drugie najprawdopodobniej słuchacz zrozumie tak: 'Nie prowadzę obecnie żadnych konkretnych rozmów, np. handlowych', trzecie może zrozumieć następująco: 'Nie prowadzę obecnie jakichkolwiek rozmów, lecz bardzo ważne rozmowy'. Nie wykluczam, że zdanie drugie i trzecie może zostać zrozumiane tak samo jak pierwsze, lecz jeśli chodzi o przekazanie sensu takiego jak w pierwszym zdaniu, to w tej funkcji jest ono najbardziej wyraziste.
Różnice są zatem subtelne, ale myślę, że uchwytne. Proszę rozważyć następujące zdania, które moim zdaniem nie są wewnętrznie sprzeczne: „Jeżeli ktoś nie prowadzi obecnie jakichś rozmów, to nie znaczy, że nie prowadzi obecnie żadnych rozmów (może prowadzić jakieś inne)” oraz „Jeżeli ktoś nie prowadzi obecnie jakichkolwiek rozmów [z akcentem na jakichkolwiek], to nie znaczy, że nie prowadzi obecnie żadnych rozmów (może prowadzić tylko takie rozmowy, na których mu zależy)”.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego