jeden myślnik czy dwa?
Albo:
Czy w takich sytuacjach drugi myślnik jest obowiązkowy?
Pozdrawiam
19.06.2013
19.06.2013
Chciałem zapytać o użycie myślnika, a konkretnie o to, kiedy przed tekstem ma stać pojedynczy myślnik, a kiedy tekst ma być otoczony myślnikami. Np. w takim zdaniu:Nowela opowiada o chorobie ojca i o lęku jego dzieci – Kacpra i Małgosi (–) o stan jego zdrowia.
Albo:
Biegł za nim myśliwy – jego sąsiad (–) oraz trzech chłopców.
Czy w takich sytuacjach drugi myślnik jest obowiązkowy?
Pozdrawiam
Jeden myślnik można traktować jako znak równości, dwa dają efekt podobny do wzięcia tekstu w nawias, tylko nieco słabszy. Na przykład ze zdania:
wynika, że dzieci wiadomej osoby to Kacper i Małgosia, natomiast ze zdania:
można wyczytać dodatkowo, że nadawca traktuje tę informację jako uboczną. Podobna różnica dotyczy drugiego Pana przykładu.
Z użyciem pojedynczego myślnika trzeba uważać. Wyobraźmy sobie, że sąsiad o którym mowa w drugim przykładzie, jest jednocześnie oficerem KGB i że nadawca informuje o tym, gdyż uważa to za istotne:
Z takiego zdania nie wynika, czy sąsiad i oficer to jedna osoba, czy dwie. Użycie dwóch myślników przechyla szalę na rzecz jednej interpretacji, przy której sąsiad nie jest oficerem:
Drugą interpretację można wydobyć następująco:
Na tym opowieść się oczywiście nie kończy, można rozwijać ją dalej, ilustrując niuanse dalszymi przykładami, ale to już przy innej okazji.
Nowela opowiada o chorobie ojca i o lęku jego dzieci – Kacpra i Małgosi o stan jego zdrowia.
wynika, że dzieci wiadomej osoby to Kacper i Małgosia, natomiast ze zdania:
Nowela opowiada o chorobie ojca i o lęku jego dzieci – Kacpra i Małgosi – o stan jego zdrowia.
można wyczytać dodatkowo, że nadawca traktuje tę informację jako uboczną. Podobna różnica dotyczy drugiego Pana przykładu.
Z użyciem pojedynczego myślnika trzeba uważać. Wyobraźmy sobie, że sąsiad o którym mowa w drugim przykładzie, jest jednocześnie oficerem KGB i że nadawca informuje o tym, gdyż uważa to za istotne:
Biegł za nim myśliwy – jego sąsiad i oficer KGB.
Z takiego zdania nie wynika, czy sąsiad i oficer to jedna osoba, czy dwie. Użycie dwóch myślników przechyla szalę na rzecz jednej interpretacji, przy której sąsiad nie jest oficerem:
Biegł za nim myśliwy – jego sąsiad – i oficer KGB.
Drugą interpretację można wydobyć następująco:
Biegł za nim myśliwy – jego sąsiad, a zarazem oficer KGB.
Na tym opowieść się oczywiście nie kończy, można rozwijać ją dalej, ilustrując niuanse dalszymi przykładami, ale to już przy innej okazji.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski