jeszcze o pisowni świętych

jeszcze o pisowni świętych
23.12.2012
23.12.2012
Szanowna Poradnio
nie można nigdzie znaleźć komentarza, dlaczego w WSO zaleca się pisownię Święty Mikołaj wielką literą, zaś święty Piotr z kolei małą. Zasady pisowni słownictwa religijnego nakazują pisownię przymiotnika święty w nazwach własnych osób świętych wielką literą z przykładami: Święty Mikołaj, Święty Józef. W powszechnym użyciu widać jednak ogromną przewagę świętych przez małe ś, także tych tu wymienionych.
Z prośbą o poradę i z tużprzedświątecznymi życzeniami
Aleksander Durkiewicz
WSO oparł się na Zasadach pisowni słownictwa religijnego, które każą pisać np. Święty Piotr, ale św. Piotr, tzn. pełne słowo wielką literą, a skrót małą. W najnowszym wydaniu WSO (2010) takie właśnie zapisy można znaleźć i w zasadach pisowni i w haśle święty. Być może korzysta Pan ze starego wydania słownika?
To, że zwyczaj językowy nie jest zgodny z najnowszymi regulacjami dotyczącymi nazw świętych, nie dziwi. O ile mi wiadomo, Komisja Języka Religijnego przy Radzie Języka Polskiego, która opracowała tekst Zasad, nie zabiegała o taką zgodność. W polskiej tradycji normalizowania ortografii zawsze silne było dążenie do upraszczania i ujednolicania pisowni oraz zmniejszania zakresu wariancji, niekiedy za cenę niezgodności z uzusem i wbrew racjonalnej zasadzie, aby pisownia odzwierciedlała znaczenie wyrazu (ujednolicenie pisowni zaprzeczonych imiesłowów przymiotnikowych w 1997 r. jest dobrym przykładem).
Jeśli chodzi o wymienionego przez Pana Świętego Mikołaja, to Komisja opowiedziała się użyciem wielkich liter w odniesieniu do legendarnego świętego, a małych, gdy chodzi o postać wykreowaną przez studio Walta Disneya, obecną w masowej wyobraźni. Regulacja ta jest nieprzekonująca i niepotrzebnie restrykcyjna, o czym pisałem już w poradni (można skorzystać z poradnianego archiwum, aby znaleźć odpowiedzi).
Dziękuję za „tużprzedświąteczne” życzenia. Radosnych Świąt i wszystkiego dobrego w Nowym Roku!
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego