kaferek
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie.
9.10.2003
9.10.2003
Jestem architektem z woj. wielkopolskiego, ukończyłam uczelnię w Poznaniu, mieszkam w Jarocinie. Od dziecka spotykałam się ze słowem kaferek określającym lukarnę. Słowa tego używali moi wykładowcy na studiach, rozumieją je wszyscy moi znajomi (również nie związani z branżą) i klienci, a ostatnio nawet spotkałam je w oficjalnym piśmie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu. Od kilku lat usiłuję znaleźć je w różnych słownikach – bezskutecznie. Nie wyszukuje go też żadna wyszukiwarka internetowa. Proszę powiedzieć, czy wolno nam używać tego słowa, skąd się wzięło i tak powszechnie przyjęło, z jakiego języka się wywodzi. Bardzo mnie to interesuje! Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie.
Moje poszukiwania też nie przyniosły rezultatu. Słowa kaferek, choć rozpowszechnione w Pani środowisku, nie notują słowniki ani encyklopedie, nie znajdują internetowe wyszukiwarki. Prawdopodobnie jest to jeden z regionalizmów pochodzenia germańskiego, które w Wielkopolsce zajmują szczególne miejsce, i najdłużej utrzymują się w języku zawodowym. Może Pani lukarnę nazywać kaferkiem, licząc się jednak z tym, że ktoś Pani nie zrozumie.
— Maria Krajewska, WSz PWN
Nieoceniony, jak zwykle, Słownik warszawski (1900–1927) podaje w tym znaczeniu formy kafar i kafer oraz kafarek jako zdrobnienie. Stąd do kaferka już bardzo blisko. Podstawą ma być niemieckie Keffer, którego jednak współczesne słowniki niemieckie nie notują. Ciekawe, że kaferka nie ma nawet w Słowniku gwary miejskiej Poznania pod red. M. Gruchmanowej i B. Walczaka.
— Mirosław Bańko
Informuję, że równie chwilami nieoceniona jak Słownik warszawski Kartoteka Słownika gwar polskich w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie notuje słowa kafer, kaferek i kaferka. Ponieważ gromadzi się tu dane dotyczące realiów wiejskich i rolnictwa, dominuje znaczenie 'otwór w dachu do podawania siana na strych' lub 'nadbudówka z drzwiczkami nad chlewem'. Kafer – z powiatów: leszczyńskiego, gostyńskiego, szamotulskiego, średzkiego, gnieźnieńskiego i kościańskiego. Kaferka – pow. rawicki. Kaferek – pow. gostyński.
I ciekawostka: przed wojną w Kórniku wybitny dialektolog Adam Tomaszewski zanotował, że kaferek to 'rodzaj łapki na gołębie składającej się z pudełka i klapy”.
Pozdrawiam Doradzających i Autorów listów z zapytaniami.
— Maria Krajewska, WSz PWN
Nieoceniony, jak zwykle, Słownik warszawski (1900–1927) podaje w tym znaczeniu formy kafar i kafer oraz kafarek jako zdrobnienie. Stąd do kaferka już bardzo blisko. Podstawą ma być niemieckie Keffer, którego jednak współczesne słowniki niemieckie nie notują. Ciekawe, że kaferka nie ma nawet w Słowniku gwary miejskiej Poznania pod red. M. Gruchmanowej i B. Walczaka.
— Mirosław Bańko
Informuję, że równie chwilami nieoceniona jak Słownik warszawski Kartoteka Słownika gwar polskich w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie notuje słowa kafer, kaferek i kaferka. Ponieważ gromadzi się tu dane dotyczące realiów wiejskich i rolnictwa, dominuje znaczenie 'otwór w dachu do podawania siana na strych' lub 'nadbudówka z drzwiczkami nad chlewem'. Kafer – z powiatów: leszczyńskiego, gostyńskiego, szamotulskiego, średzkiego, gnieźnieńskiego i kościańskiego. Kaferka – pow. rawicki. Kaferek – pow. gostyński.
I ciekawostka: przed wojną w Kórniku wybitny dialektolog Adam Tomaszewski zanotował, że kaferek to 'rodzaj łapki na gołębie składającej się z pudełka i klapy”.
Pozdrawiam Doradzających i Autorów listów z zapytaniami.
Artur Czesak, IJP PAN
