kompromis i konsensus
Chciałam dopytać o różnicę w pojęciach „kompromis” i „konsensus”, szczególnie w polityce. Czy można ich używać zamiennie? (w moim rozumieniu nie należy). A także, czy można wciąż mówić o konsensusie, jeśli doszło do niego na drodze obustronnych ustępstw (dla mnie to już kompromis)?
Słownik PWN podaje, iż jest to «porozumienie osiągnięte w wyniku dyskusji i kompromisu». Zatem, czy żeby mówić o konsensusie, najpierw musi dojść do kompromisu? Zawsze uważałam to za dwa rozłączne zjawiska i pojęcia.
Kompromis i konsensus to nie są pojęcia całkowicie odrębne i w pewnych kontekstach można się nimi posługiwać wymiennie. Pojęciem nadrzędnym (hiperonimem) wobec nich jest porozumienie.
Konsensus jest pojęciem nieco szerszym znaczeniowo niż kompromis. Konsensus jest możliwy w wyniku wymiany opinii, które – jeśli okażą się zgodne – umożliwiają przyjęcie jednolitego stanowiska w jakiejś sprawie. Ale z konsensusem mamy także do czynienia w sytuacji, która wymaga mediacji i rozmaitych ustępstw stron biorących udział w jakichś obradach bądź sporze. W tym wypadku warunkiem konsensusu staje się kompromis (wzajemne ustępstwa). Tymczasem kompromis to rodzaj porozumienia, które zawsze poprzedza spór (w wyniku odmiennych poglądów) i które zawsze wymaga wzajemnych ustępstw stron tego sporu. Bez częściowego chociażby odstąpienia od własnych żądań czy warunków na rzecz drugiej strony nie ma kompromisu. Tak więc pojęcie konsensusu może być stosowane wymiennie z pojęciem kompromisu tylko wówczas, kiedy mamy na myśli konsensus, który wymagał negocjacji i wzajemnych ustępstw.
