lepiec

lepiec
20.05.2008
20.05.2008
Zastanawia mnie brak w słownikach wyrazu lepiec ‘przylepiec’, który słyszałem zarówno w Krakowskiem, jak i na Podkarpaciu. Czyżby był to galicjanizm?
W słownikach brak wielu słów i zaiste jest to powód do zastanowienia. Jedną z przyczyn tego stanu jest nierozpoznana regionalność – brak niektórych słów w źródłach i w zasobie leksykalnym słownikarzy. Oby przygotowywany nowy, wielki słownik języka polskiego sprostał zadaniu zanotowania i opisania tych słów, które faktycznie są używane.
W obszernym USJP PWN nie ma np. użytego w pytaniu słowa galicjanizm ‘regionalizm galicyjski’, obecnego w szkolnych leksykonach i WSWO PWN.
O zasięgu geograficznym słowa lepiec nie umiem powiedzieć nic pewnego, ale również mam wrażenie, że częstsze jest na południu Polski – pojawia się w książkach pisarzy polskich urodzonych od Gliwic do Lwowa. Przylepiec – ‘taśma z jednej strony pokryta warstwą substancji klejącej, służąca zwykle do przyklejania opatrunków; plaster, leukoplast’ (USJP PWN) – jest oczywiście słowem poprawnie zbudowanym, a lepiec wydawać się może mniej precyzyjny, bo z budowy wyrazu dowiadujemy się tylko, że to ‘coś, co się lepi’ lub ‘coś, czym się lepi’. Na początku XX wieku Słownik języka polskiego, tzw. warszawski, zanotował, jako mało używany wprawdzie, ale jednak, wyraz lepidło ‘plaster lepki’ – i chwała mu za to.
Niektórzy przylepcem lub lepcem nazywają też biurową lub pakunkową taśmę klejącą.
Artur Czesak, IJP PAN, Kraków
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego