lok w dopełniaczu

lok w dopełniaczu
22.09.2011
22.09.2011
Jak powinien brzmieć dopełniacz lp od rzeczownika „lok"? Słowniki nie dają na to pytanie zgodnej odpowiedzi. Czy oznacza to wariantywność końcówek? Można mówić tu o jakiejś tendencji?
Dopełniacz od lok brzmi loka – jak koka, tłoka, troka. Forma loka przeważa w Narodowym Korpusie Języka Polskiego, a także w słownikach: mało jest takich, które podają jedynie formę loku (np. WSO PWN), więcej takich, które ograniczają się do formy loka (np. ISJP, SWJP, SJP PWN).
Powstaje pytanie, dlaczego część leksykografów przytacza obie formy. Możliwe, że kierują się analogią do innych rzeczowników męskich na -ok. Część z nich rzeczywiście tworzy dopełniacz z końcówką -u, np. bloku, kroku, roku, skoku, ale zauważmy, że nie są to rzeczowniki konkretne jak trzy wymienione na początku tej porady. Możliwe też, że gdy jeden słownik podaje jedną formę, a drugi drugą, autor trzeciego, późniejszego od nich słownika czuje potrzebę zanotowania obu. Leksykografia jest kumulatywna, słownikarze zwykle powtarzają to, co znaleźli u swoich poprzedników. Dużo rzadziej decydują się iść za materiałem (kartoteką, korpusem), gdyż takie rozwiązanie jest bardziej pracochłonne, a wcale nie musi się spotkać z uznaniem.
Forma troka, wymieniona wyżej, też zresztą w niektórych słownikach ma wariant troku, a w innych troku to forma jedyna. Dopełniacz lp rzeczowników męskich nieżywotnych to w ogóle jeden z trudniejszych problemów polskiej fleksji.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego