na przestrzeni wielu lat
dawno temu, kiedy zdawałam egzamin wstępny na studia, zostałam zbesztana przez profesora przeprowadzającego ze mną rozmowę, ponieważ w podaniu napisałam: „na przestrzeni wielu lat…”. Profesor zadał mi pytanie, czy uważam, że przestrzeń ma czas. Przeżyłam to bardzo, na studia się dostałam i przez pięć lat słyszałam podczas wykładów to sformułowanie. Do dziś zadaję sobie pytanie, czy oburzenie profesora było uzasadnione. Bardzo proszę o odpowiedź.
12.09.2014
12.09.2014
Szanowni Państwo, dawno temu, kiedy zdawałam egzamin wstępny na studia, zostałam zbesztana przez profesora przeprowadzającego ze mną rozmowę, ponieważ w podaniu napisałam: „na przestrzeni wielu lat…”. Profesor zadał mi pytanie, czy uważam, że przestrzeń ma czas. Przeżyłam to bardzo, na studia się dostałam i przez pięć lat słyszałam podczas wykładów to sformułowanie. Do dziś zadaję sobie pytanie, czy oburzenie profesora było uzasadnione. Bardzo proszę o odpowiedź.
Czas jest bardziej abstrakcyjny niż przestrzeń, dlatego o czasie mówimy często tak, jak zwykło się mówić o przestrzeni lub o tym co się w niej znajduje. Możemy np. podróżować w czasie, możemy cofać się w czasie, możemy nawet cofać czas albo – jak Proust – poszukiwać straconego czasu. Przypuszczam, że gdyby Pani rozmawiała z Albertem Einsteinem, toby Pani nie zbeształ. Choć pewnie miałby coś innego na myśli, niż wyżej napisałem.
W pewnych sytuacjach wyrażenie na przestrzeni wielu lat może być nieodpowiednie, wtedy mianowicie, gdy czas, o którym mowa jest krótki, a zdarzenia błahe. Mówimy zresztą chętnie na przestrzeni wieków, a nie mówimy raczej na przestrzeni dni ani tygodni. Jeśli ktoś w podaniu napisze, że na przestrzeni wielu lat prowadził badania nad życiem płciowym mrówek, to podkreśli wielkość swoich dokonań. Aby nie narazić się na samochwalstwo, może napisać, że robił to wiele lat – tak będzie skromniej i rzeczowiej.
W pewnych sytuacjach wyrażenie na przestrzeni wielu lat może być nieodpowiednie, wtedy mianowicie, gdy czas, o którym mowa jest krótki, a zdarzenia błahe. Mówimy zresztą chętnie na przestrzeni wieków, a nie mówimy raczej na przestrzeni dni ani tygodni. Jeśli ktoś w podaniu napisze, że na przestrzeni wielu lat prowadził badania nad życiem płciowym mrówek, to podkreśli wielkość swoich dokonań. Aby nie narazić się na samochwalstwo, może napisać, że robił to wiele lat – tak będzie skromniej i rzeczowiej.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
