nazwiska na -asz

nazwiska na -asz
7.10.2002
7.10.2002
Jakie jest pochodzenie nazwisk zakończonych na -asz?
Nazwiska zakończone na -asz mogą mieć różną genezę (pochodzenie). Najczęściej nazwiska pochodzą od apelatywów (przezwisk), od nazw miejscowych -ski, od imion, są „przynoszone” do Polski – nazwiska obce. Nazwiska na -asz:
1. Mogą pochodzić od skróconych imion, a te od imion dwuczłonowych, np. Bogdasz od Bogdan; Godasz od Godzisław, Wojasz od Wojciech albo woj.
2. Mogą pochodzić od skróconych imion chrześcijańskich, np. Adasz od Adam, Jasz od Jan (Johannes), Iwasz od Iwan (wschodnia realizacja imienia Jan).
3. Mogą być przyswojeniami (pseudosufiksami) imion obcych, głównie chrześcijańskich zapożyczonych z łaciny: Andrejasz – Andreas, Matejasz – Matheas.
4. Mogą pochodzić z niemieckiego, np. Klasz od Klas z Nicolaus.
5. Mogą podchodzić od podstaw apelatywnych: Dybasz od dybać, Suchasz od suchy, Białasz od biały.
6. Mogą pochodzić od tak samo brzmiących zapożyczonych apelatywów, np. Matras lub Matrasz z włoskiego materasso 'materac', mogą też być przekręceniami apelatywów, np. kołomaź przeszło w Kołomasz.
7. Mogą pochodzić od etnonimów, np. Litwasz.
8. Mogą też być przyswojeniami obcych nazwisk odapelatywnych lub odimiennych zakończonych na -as, które przechodzi w polskie -asz.
Jak widać, możliwości genezy nazwisk zakończonych na -asz jest wiele. Poza tym wiele staropolskich nazw osobowych zakończonych na -asz we współczesnych nazwiskach ma postać -aś, np. Kurasz – Kuraś.
Aleksandra Cieślikowa, prof., IJP PAN, Kraków
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego