nazwiska na -er
Jak odmieniamy nazwiska Bober, Zecer, Kuper (ew. Koper)? Czy istnieje zasada pomocna w wychwytywaniu różnic w odmianie tego typu nazwisk?
Z poważaniem,
Tomasz
2.12.2011
2.12.2011
Szanowna redakcjo! Jak odmieniamy nazwiska Bober, Zecer, Kuper (ew. Koper)? Czy istnieje zasada pomocna w wychwytywaniu różnic w odmianie tego typu nazwisk?
Z poważaniem,
Tomasz
W odmianie nazwisk na -er rzadko dochodzi do wymiany e na segment zerowy, nieliczne ogólnie znane przykłady to Luter i Szuster (por. Lutra, Szustra). Dużo częściej e zachowuje się we wszystkich formach odmiany, np. Weber – Webera, Kromer – Kromera. Słowniki poprawnej polszczyzny nie dają tu jednoznacznych wskazówek, por. informację w haśle problemowym Nazwiska w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN: „O sposobie odmiany decydują różne czynniki, przede wszystkim: stopień utrwalenia nazwiska w języku polskim, zwyczaj językowy”.
W wypadku nazwisk wymienionych w pytaniu istotny jest jeszcze jeden czynnik: chęć lub niechęć nosiciela nazwiska do identyfikowania go z równobrzmiącą nazwą pospolitą. Zecer nie budzi wątpliwości – nie będziemy odmieniać Zecra, skoro rzeczownik pospolity ma formę zecera – ale Bobera czy Bobra, Kupera czy Kupra, to kwestie, w których, jak sądzę, decydujący głos powinna mieć osoba nosząca takie nazwisko.
W wypadku nazwisk wymienionych w pytaniu istotny jest jeszcze jeden czynnik: chęć lub niechęć nosiciela nazwiska do identyfikowania go z równobrzmiącą nazwą pospolitą. Zecer nie budzi wątpliwości – nie będziemy odmieniać Zecra, skoro rzeczownik pospolity ma formę zecera – ale Bobera czy Bobra, Kupera czy Kupra, to kwestie, w których, jak sądzę, decydujący głos powinna mieć osoba nosząca takie nazwisko.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski