nazwy firm
mam pytanie dotyczące przypadków zależnych nazw własnych „wielokrotnie złożonych”, takich jak Polski Koncern Naftowy Orlen czy Konsorcjum Olejów Przepracowanych Organizacja Odzysku. Jeśli chodzi o tę pierwszą nazwę, to odmieniany jest tylko pierwszy człon (np. w Polskim Koncernie Naftowym Orlen). Czy wobec tego w przypadku drugiej nazwy powinniśmy zastosować tę samą zasadę (np. w Konsorcjum Olejów Przepracowanych Organizacja Odzysku) czy może jednak odmieniać wszystkie wyrazy? Czy jest jakaś ogólna zasada dotycząca tego typu nazw, czy każdy z przypadków powinien być rozpatrywany osobno?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
5.12.2002
5.12.2002
Szanowni Państwo, mam pytanie dotyczące przypadków zależnych nazw własnych „wielokrotnie złożonych”, takich jak Polski Koncern Naftowy Orlen czy Konsorcjum Olejów Przepracowanych Organizacja Odzysku. Jeśli chodzi o tę pierwszą nazwę, to odmieniany jest tylko pierwszy człon (np. w Polskim Koncernie Naftowym Orlen). Czy wobec tego w przypadku drugiej nazwy powinniśmy zastosować tę samą zasadę (np. w Konsorcjum Olejów Przepracowanych Organizacja Odzysku) czy może jednak odmieniać wszystkie wyrazy? Czy jest jakaś ogólna zasada dotycząca tego typu nazw, czy każdy z przypadków powinien być rozpatrywany osobno?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
Liczne firmowe nazwy własne mają dwuczęściową budowę, składają się bowiem z określenia charakteryzującego (np. sklep odzieżowy, firma wielobranżowa, przedsiębiorstwo produkcyjno-usługowo-handlowe) oraz nazwy indywidualnej, w wyniku czego otrzymujemy nazwy własne złożone (np. Sklep Odzieżowy Halszka, Firma Wielobranżowa Kowalski, Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe Feniks). W wielowyrazowych nazwach własnych możemy zastosować cudzysłów do wyróżnienia indywidualnych nazw instytucji lub obiektów (por. Nowy słownik ortograficzny PWN, reguła [447]), np. Sklep Odzieżowy „Halszka”, Firma Wielobranżowa „Kowalski”, Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe „Feniks”. Jak widzimy odmieniają się określenia charakteryzujące, nazwy indywidualne pozostają nie odmieniane. W związku z tym też słuszna jest uwaga na temat odmiany nazwy Polskiego Koncernu Naftowego Orlen.
Druga z podanych nazw sprawia pewien problem, ponieważ ma formę Konsorcjum Olejów Przepracowanych – Organizacja Odzysku, a w związku z tym zastanawiam się, czy jest to nazwa złożona z dwu części i czy „Organizacja Odzysku” to jej indywidualizujący składnik. Możliwe, iż jest to nazwa wielowyrazowa, tego samego typu co Instytut Obróbki Skrawaniem, Przedsiębiorstwo Poszukiwania Nafty i Gazu itp., powinien jednak funkcjonować skrótowiec KOP-OO, czego nie udało mi się stwierdzić.
Jeśli to nazwa złożona, nie będziemy jej odmieniać, ponieważ wyraz nadrzędny „konsorcjum” w liczbie pojedynczej jest nieodmienny. Gdyby się okazało, że mamy do czynienia z nazwą wielowyrazową, odmienimy ją tak: do/ku/w Konsorcjum Olejów Przepracowanych – Organizacji Odzysku, przez Konsorcjum Olejów Przepracowanych – Organizację Odzysku, z Konsorcjum Olejów Przepracowanych – Organizacją Odzysku.
Druga z podanych nazw sprawia pewien problem, ponieważ ma formę Konsorcjum Olejów Przepracowanych – Organizacja Odzysku, a w związku z tym zastanawiam się, czy jest to nazwa złożona z dwu części i czy „Organizacja Odzysku” to jej indywidualizujący składnik. Możliwe, iż jest to nazwa wielowyrazowa, tego samego typu co Instytut Obróbki Skrawaniem, Przedsiębiorstwo Poszukiwania Nafty i Gazu itp., powinien jednak funkcjonować skrótowiec KOP-OO, czego nie udało mi się stwierdzić.
Jeśli to nazwa złożona, nie będziemy jej odmieniać, ponieważ wyraz nadrzędny „konsorcjum” w liczbie pojedynczej jest nieodmienny. Gdyby się okazało, że mamy do czynienia z nazwą wielowyrazową, odmienimy ją tak: do/ku/w Konsorcjum Olejów Przepracowanych – Organizacji Odzysku, przez Konsorcjum Olejów Przepracowanych – Organizację Odzysku, z Konsorcjum Olejów Przepracowanych – Organizacją Odzysku.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski