nie X, ale Y

nie X, ale Y
22.09.2009
22.09.2009
Mam pytanie dotyczące konstrukcji nie coś, ale coś. Czy powinienem powiedzieć: „Nie kupiłem forda, ale opla” czy „Kupiłem nie forda, ale opla”? Ta druga brzmi sztuczniej, ale orzeczenie nie jest zaprzeczone, tak jak w 1. zdaniu, w którym można by dopatrzyć się związku nie kupiłem opla, mimo że w zdaniu chodzi o sens przeciwny! Czy więc elipsa w 1. zdaniu jest dopuszczalne, czy należałoby powtórzyć orzeczenie, tyle że bez negacji?
Nie wiem, kto ze zdania „Nie kupiłem forda, ale opla” mógłby wyciągnąć wniosek, że nadawca nie kupił żadnego z wymienionych samochodów. Chyba tylko cudzoziemiec nie znający dobrze polszczyzny. Znaczenie tego zdania – najzupełnej poprawnego, nie wymagającego uzupełnień – jest bowiem takie samo jak zdania „Kupiłem nie forda, ale opla”. To ostatnie poza kontekstem może brzmi sztuczniej, ale za to dobitniej wydobywa opozycję dwóch marek.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego