niemczyzna

niemczyzna
2.02.2014
2.02.2014
Czy słowo niemczyzna może oznaczać tylko język niemiecki, czy także np. zbiorowo np. produkty niemieckie, kulturę niemiecką itp. desygnaty?
Z góry dziękuję za odpowiedź,
Łukasz
W słowniku Doroszewskiego można znaleźć znaczenie, o które Pan pyta, zilustrowane m.in. cytatem z Mickiewicza: „Ilekroć z Prus powracam, chcąc zmyć się z niemczyzny,/ Wpadam do Soplicowa jak w centrum polszczyzny!”. Jak widać, także słowo polszczyzna występuje tu jako synonim kultury polskiej, a nie tylko języka.
Zazwyczaj wyrazy typu niemczyzna czy polszczyzna oznaczają przed wszystkim język, chyba tylko włoszczyzna jest wyjątkiem, hierarchia jej znaczeń jest odwrotna. Po Doroszewskim słowniki nie uwzględniają niemczyzny w innym znaczeniu niż 'język niemiecki', ale znaczenie takie jest wciąż żywe i – jak pokazują, nieliczne wprawdzie, przykłady w NKJP – zabarwione negatywnie, por. „Wszystkimi porami wychodzi z niej niemczyzna – pomyślał o żonie z niesmakiem” (Bogdan Czeszko, Pokolenie).
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego