niwelować

niwelować
12.09.2012
12.09.2012
Witam,
chciałabym zapytać o użycie czasownika niwelować. Spotkałam się ze zwrotami typu niwelować problemy czy szkolenia mają niwelować brak kompetencji, co według mnie kłóci się z definicją słownikową. Czy takie użycie jest poprawne?
Niwelować ma dwa znaczenia: konkretne, które dotyczy wyrównywania terenu, i abstrakcyjne, dotyczące usuwania niepożądanych różnic między jakimiś zjawiskami bądź negatywnych zjawisk. Często mówi się np. o niwelowaniu nierówności, negatywnych skutków czegoś, a także strat. Połączenia czasownika niwelować z rzeczownikami problem i brak nie należą do najczęstszych, ale nie są też okazjonalne. Oto dwa przykłady z prasy (za Narodowym Korpusem Języka Polskiego): „Terapia dąży do niwelowania problemów i daje znakomite efekty”, „Wrocławianie […] górowali nad przeciwnikami umiejętnościami, ale miejscowi braki w wyszkoleniu niwelowali wielkim zaangażowaniem w grę”. Osobiście zredagowałbym te zdania inaczej, w pierwszym sięgając po słowo usuwać lub eliminować, w drugim – po nadrabiać, ale to kwestia stylu, a Pani pyta o poprawność znaczeniową. Otóż myślę, że niwelowanie problemów i braków mieści się w zakresie użyć czasownika niwelować i nie narusza jego znaczenia. Inna sprawa, że jest to znaczenie dość szerokie i w wielu kontekstach zrobimy lepiej, sięgając po słowo bardziej precyzyjne.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego