obejść Wezuwiusz czy Wezuwiusza?

obejść Wezuwiusz czy Wezuwiusza?
28.04.2005
28.04.2005
Jak powiedzieć: okrążyć (obejść) Wezuwiusz czy okrążyć (obejść) Wezuwiusza? Powstał spór, która forma jest poprawna. Uważam, że pierwsza, bo obejść łączy się z biernikiem: obejść stół, krzesło, strumyk, las czy Giewont. Ale jako przykład podano mi okrążyć Marsa (planetę). Uważam, że mam rację, ale już nie wiem, czy na pewno. Proszę o rozstrzygnięcie moich wątpliwości. Dziękuję.
Te przykłady pokazują, że formy dopełniacza i biernika bywają we współczesnej polszczyźnie mieszane. Rzeczowniki nieżywotne rodzaju męskiego charakteryzują się tym, że mają identyczne formy w bierniku i mianowniku obu liczb, a nazwę wulkanu bez wątpienia zaliczymy do tej grupy. Niektóre jednak, w sumie dość liczne, mają w liczbie pojedynczej biernik taki sam jak dopełniacz, co jest właściwością rzeczowników żywotnych (osobowe mają ponadto biernik równy dopełniaczowi w liczbie mnogiej). Szczegółowe informacje można znaleźć w Wykładach z polskiej fleksji prof. Mirosława Bańki (str. 150-154). Odsyłam do tej książki, bo sprawa jest istotnie bardzo skomplikowana, powiemy co prawda okrążyć Marsa, ale okrążyć Księżyc.
Wnioski są takie: czasowniki okrążyć i obejść rządzą biernikiem, toteż wzorcowe konstrukcje powinny mieć postać okrążyć, obejść (podobnie też widzieć, oglądać itp.) Wezuwiusz. Wydaje mi się jednak, że ze względu na stopień rozpowszechnienia powinniśmy już zaaprobować formy okrążyć, obejść Wezuwiusza, ale dopóki rzecz się nie wyklaruje – tylko w mowie potocznej.
— Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
Skoro zostałem wywołany, to też pozwolę sobie zabrać głos. Otóż moim zdaniem osoby chcące obchodzić Wezuwiusza nieświadomie wzorują się na nazwach osobowych: Odyseusz, Medyceusz, Pompejusz, Heweliusz
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego