obtanić i na gotowo
W mojej pracy, przy zarządzaniu technicznymi projektami, często pojawiają się słowa: obtanić ( w kontekście „szukamy rozwiązań, żeby >obtanić< produkt”) i zrobić coś na gotowo (w kontekście „zrobić coś od razu w finalnej wersji”). Przyznam, każdy rozumie znaczenia, jakkolwiek nigdzie nie mogę wprost znaleźć potwierdzenia dla tego typu słowa i sformułowania. Mam wrażenie, że w pierwszym przypadku powinno się używać potanić. Natomiast w drugim prawdopodobnie jest to przestarzałe sformułowanie "gotowo" (https://sjp.pwn.pl/doroszewski/gotowo;5431184.html). Proszę o komentarz.
Pozdrawiam serdecznie
Krzysztof Gedroyć
Przywołanych w pytaniu elementów leksykalnych – obtanić i na gotowo – rzeczywiście próżno szukać we współczesnych słownikach polszczyzny ogólnej. Nie jest to jednak dowód, że nie istnieją w języku i nie można się nimi posługiwać.
Oba omawiane tu elementy są nacechowane potocznością i znajdują się poza normą wzorcową współczesnej polszczyzny. Pojawiają się przede wszystkim w odmianie mówionej języka, ewentualnie w opartym na tej odmianie tzw. języku zapisanym (teksty formalnie będące językiem pisanym, ale mające wiele cech języka mówionego), por. np.
- Ale Zenek mówi, że nie, że trzeba mocno obtanić świąteczną taryfę i wtedy grzać tym tanim prądem wodę w wymiennikowniach bloków.
- Budujesz, remontujesz, zastanawiasz się gdzie można obtanić? Zobacz gdzie nie warto szukać oszczędności.
- Człowiek chciał obtanić, a za 700 zł miałbym o niebo lepszego werteka, masakra.
- Dziad postanowił obtanić, zaproponował stawkę, na którą złapał odpad transportowy.
- Może zebrałoby się kilka osób, żeby obtanić koszt zakupu.
- Firana ze srebrnym zdobieniem oraz ołowianką, uszyta na gotowo na taśmie, rozmiar 140 x 250 cm.
- Obrabiamy na gotowo głównie takie detale jak dźwignie, kołnierze i zaczepy holownicze.
- Odkuwki obrobione na gotowo.
- Wkład na sztućce, długość nominalna 500 mm, przycięty na gotowo.
Jeśli któryś z tych elementów jest wprowadzany – jako element stylizacyjny – do tekstu pisanego w odmianie ogólnej, jest ujmowany w cudzysłów (jako element spoza rejestru stylistycznego), por. np.
- Cel to „obtanić” im życie.
- Można oczywiście „obtanić” praktycznie każdy element zlecenia, ale – jak mówi przysłowie, którego jestem wiernym fanem – „biednego na tanie nie stać”.
- Jeśli kupujesz mieszkanie od dewelopera HS Dom, możesz oszczędzić czas i pieniądze, ponieważ ściany są wykończone „na gotowo”.
