oddychalny?

oddychalny?
14.05.2007
14.05.2007
Czy oddychalność (ang. breathable) jest słowem utworzonym poprawnie? Jeśli nie, jaką powinno mieć formę? W przypadku odzieży sportowej słowo to pojawia się bardzo często, jednak wydawało mi się, że mówiło się o odzieży oddychającej, odzieży, która oddycha, jakkolwiek oddychanie jest cechą istot żywych. Jak powinien brzmieć rzeczownik?
Gramatycznym odpowiednikiem podanego wyrazu angielskiego mogłoby być raczej słowo oddychalny (przymiotnik) niż oddychalność (rzeczownik). Słowo oddychalny nie oddaje jednak zamierzonego znaczenia. Zauważmy, że podobnie utworzone przymiotniki odczasownikowe z reguły nazywają relację między czynnością a jej obiektem, np. jadalny 'taki, który można jeść, odwracalny 'taki, który można odwrócić', rozstrzygalny 'taki, który można rozstrzygnąć'. Zdarzają się wyjątki, np. opłacalny 'taki, który się opłaca, oraz formy słowotwórczo niejednoznaczne, np. błagalny (głos) 'taki, który głaga lub 'taki, którym się błaga'. W zasadzie jednak odzież oddychalna brzmi tak, jakby chodziło o odzież, którą możemy oddychać, a ponieważ konstrukcja oddychać odzieżą budzi wątpliwości, więc i przymiotnik oddychalny musi je nasuwać.
Mniej problematyczna jest odzież oddychająca oraz odzież, która oddycha. Takie użycia czasownika oddychać są oczywiście metaforyczne, ale język jest pełen metafor, które na ogół nie rażą.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego