odmieniamy nazwisko Duruy

odmieniamy nazwisko Duruy
26.06.2012
26.06.2012
Szanowna Poradnio,
jak należy odmieniać francuskie nazwisko Duruy? Dodam, że chodzi mi o francuskiego historyka o imieniu Victor. Przeglądając literaturę, zauważyłam, że czyni się to różnie. Niektórzy traktują je jako nieodmienne, pisząc niezależnie od przypadka Duruy. Można też spotkać formę Duruy'ego. I wreszcie trzecia możliwość to: Duruya, Duruyem, Duruyu (analogicznie do Disneya, Disneyem). Która z tych wersji jest poprawna?
Z góry serdecznie dziękuję za podpowiedź,
Gosia T.
Problem wynika stąd, że nazwisko to może być odmieniane na podstawie ortograficznej lub fonetycznej, a wymawia się je [düri], akcentując ostatnią sylabę. W związku z tym pierwsza możliwość to nieodmienność, ale pod warunkiem, że nazwisko zostanie użyte z odmienianym imieniem lub jakimś wyrazem pospolitym, np. DB. Victora Duruy, profesora Duruy itd.
W takich połączeniach nazwisko to można też odmieniać, a koniecznie należy to robić, gdy wystąpi samo. Podstawa ortograficzna skłania do odmiany analogicznej do innych nazwisk mających na końcu -y, które domyślnie uznamy za odpowiednik głoski [j]. Stąd DB. Duruya, C. Duruyowi, N. Duruyem, Ms. Duruyu. Można tak odmieniać, ale kto zna wymowę nazwiska, będzie odczuwać dyskomfort, próbując wymówić takie formy. Jest to więc odmiana wyłącznie na użytek pisma. Formy oparte na wymowie wymagają odmiany przymiotnikowej i zapisów DB. Duruy’ego, C. Duruy’emu, NMs. Duruy’em.
Wszystkie warianty mają uzasadnienie. Można używać każdego z nich, pod warunkiem, że świadomie i konsekwentnie. Rozważywszy ich wady i zalety, zalecam sposób pierwszy. Konsekwencja oznacza używanie form jednego typu w obrębie jednej publikacji.
Jan Grzenia
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego