odpowiedzialny
Do której z podanych na stronie definicji słowa „odpowiedzialny” pasuje przykład: „To człowiek odpowiedzialny za sukces firmy” oraz podobne przykłady, w których mówimy o osobach, które przyczyniły się do osiągnięcia pozytywnych rezultatów?
Szanowny Panie,
w przywołanym w pytaniu wyrażeniu przymiotnik odpowiedzialny odwołuje się do takiej definicji, jak poniższa (nie podał Pan niestety strony z tymi definicjami, więc zmuszeni jesteśmy zgadywać): ‘taki, który wywołuje jakiś stan, proces lub przyczynia się do powstania czegoś’. Wyraz ten został jednak użyty błędnie, ponieważ jego schemat składniowy wymaga w funkcji podmiotu rzeczownika nieżywotnego, por. {coś (jest) odpowiedzialne za coś}, np.
- białko odpowiedzialne za krzepnięcie krwi,
- czynnik odpowiedzialny za powstawanie alergii,
- gen odpowiedzialny za chorobę,
- gruczoł dokrewny odpowiedzialny za wytwarzanie i wydzielanie hormonów,
- hormon tarczycy odpowiedzialny za dolegliwości,
- prąd morski odpowiedzialny za zimniejszą wodę.
No chyba że określenie sukces firmy jest użyte ironicznie i de facto nie chodzi tu o żaden sukces, lecz o porażkę. W takim wypadku przymiotnik odpowiedzialny zostałby użyty w znaczeniu ‘taki, przez którego stało się coś niekorzystnego, co nie powinno się zdarzyć’, tak jak w wyrażeniu typu: Pracownik odpowiedzialny za bałagan w archiwum.
Przywołany w pytaniu tekst – o ile nie jest przejawem ironii – powinien brzmieć: To człowiek, który przyczynił się do sukcesu firmy.
Łączę pozdrowienia