odpowiedzialny

odpowiedzialny

18.12.2023
18.12.2023

Do której z podanych na stronie definicji słowa „odpowiedzialny” pasuje przykład: „To człowiek odpowiedzialny za sukces firmy” oraz podobne przykłady, w których mówimy o osobach, które przyczyniły się do osiągnięcia pozytywnych rezultatów?

Szanowny Panie,

w przywołanym w pytaniu wyrażeniu przymiotnik odpowiedzialny odwołuje się do takiej definicji, jak poniższa (nie podał Pan niestety strony z tymi definicjami, więc zmuszeni jesteśmy zgadywać): ‘taki, który wywołuje jakiś stan, proces lub przyczynia się do powstania czegoś’. Wyraz ten został jednak użyty błędnie, ponieważ jego schemat składniowy wymaga w funkcji podmiotu rzeczownika nieżywotnego, por. {coś (jest) odpowiedzialne za coś}, np.

  • białko odpowiedzialne za krzepnięcie krwi,
  • czynnik odpowiedzialny za powstawanie alergii,
  • gen odpowiedzialny za chorobę,
  • gruczoł dokrewny odpowiedzialny za wytwarzanie i wydzielanie hormonów,
  • hormon tarczycy odpowiedzialny za dolegliwości,
  • prąd morski odpowiedzialny za zimniejszą wodę.

No chyba że określenie sukces firmy jest użyte ironicznie i de facto nie chodzi tu o żaden sukces, lecz o porażkę. W takim wypadku przymiotnik odpowiedzialny zostałby użyty w znaczeniu ‘taki, przez którego stało się coś niekorzystnego, co nie powinno się zdarzyć’, tak jak w wyrażeniu typu: Pracownik odpowiedzialny za bałagan w archiwum.

Przywołany w pytaniu tekst – o ile nie jest przejawem ironii – powinien brzmieć: To człowiek, który przyczynił się do sukcesu firmy.

Łączę pozdrowienia

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego