ojciec macochy

ojciec macochy
14.12.2013
14.12.2013
Witam serdecznie,
ostatnimi czasy zastanawiam się, czy jest jakaś przyjęta nazwa dla ojca macochy. Druga żona ojca to macocha, a jego córka z pierwszego małżeństwa to pasierbica dla macochy. Czy istnieje jakaś nazwa ojca macochy dla pasierbicy i jak to wygląda w drugą stronę.
Pozdrawiam
System nazw pokrewieństwa i powinowactwa rodzinnego był w dawnej polszczyźnie bardzo rozbudowany. Obejmował około 600 jednostek leksykalnych. Dokonujące się zmiany społeczne, obyczajowe, a zwłaszcza dezintegracja rodów znalazły odzwierciedlenie w postaci radykalnego ograniczenia tego zasobu leksykalnego. Na początku XX w. było ponad 70, a we współczesnej polszczyźnie w powszechnym użyciu pozostaje niewiele ponad 20 nazw.
Postawione pytanie dotyczy nazw stopni tzw. pokrewieństwa (niepełnego) zastępczego. Podstawowe terminy z tego zakresu to:
  • macocha 'druga żona ojca względem jego dzieci z poprzedniej żony', inaczej: druga matka, macoszka, macoszysko; por. także określenia: macoszyć 'być drugą żoną ojca', macochować 'postępować po macoszemu';
  • ojczym 'drugi mąż matki', inaczej: ojciec ojczymowi (w opozycji do ojca rodzonego), ojczak, drugi ojciec, półrodzic; por. też ojcować 'zastępować ojca';
  • ojczym i macocha, inaczej: półrodzice;
  • pasierb 'syn męża albo syn żony z poprzedniego małżeństwa', inaczej: ojczymak macoch, macoszak;
  • pasierbica 'córka męża albo córka żony z poprzedniego małżeństwa';
  • półbrat 'brat zrodzony z tego samego ojca, ale z innej matki, albo z tej samej matki, ale z innego ojca'; inaczej: półrodzony brat, przyrodni brat;
  • półsiostra 'siostra zrodzona z tego samego ojca, ale z innej matki, albo z tej samej matki, ale z innego ojca'; inaczej: półrodzona siostra, przyrodnia siostra;
  • naddziad (region.) 'ojciec ojczyma lub macochy dla pasierba lub pasierbicy'; inaczej drugi dziad(ek), nowy dziadek;
  • nadbaba (region.) 'matka ojczyma lub macochy dla pasierba lub pasierbicy'; inaczej: druga baba/babcia, nowa babcia;
  • pasierba i pasierbic (region.) 'córka i syn pasierba/pasierbicy'.

W różnych okresach historycznych i w różnych regionach te ostatnie nazwy miały różne znaczenia.
Krystyna Długosz-Kurczabowa, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego