orzecznik przymiotnikowy w narzędniku

orzecznik przymiotnikowy w narzędniku
9.11.2011
9.11.2011
Czy następujące zdania są poprawne? „Korzystnym jest wprowadzenie…” (zamiast korzystne), „Zasadnym byłoby zniesie podatku” (zamiast zasadne), „Celowym wydaje się analiza rynku…” (zamiast celowe).
Orzecznik przymiotnikowy w narzędniku dziś pojawia się zwykle tylko w zdaniach bezpodmiotowych (ściślej: nie zawierających podmiotu w mianowniku), np. „Dobrze być wyspanym na egzaminie”, oraz w połączeniach z imiesłowem przysłówkowym lub gerundium, np. „Będąc wyspanym na egzaminie, zdasz na piątkę”. Przykłady zawarte w pytaniu mają składnię staroświecką, XIX-wieczną, wtedy bowiem zdania typu „Korzystnym jest wprowadzenie…” czy „Zasadnym byłoby zniesienie…” były w użyciu (z tą różnicą, że w rodzaju nijakim zamiast korzystnym napisano by wtedy korzystnem, a zamiast zasadnymzasadnem). Ostatni przykład z pytania nawet jednak w polszczyźnie XIX wieku nie byłby poprawny; należałoby wtedy napisać: „Celową wydaje się analiza rynku…”, aby zachować zgodność orzecznika i podmiotu w zakresie kategorii rodzaju.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego