otwarty czy otworzony?

otwarty czy otworzony?
14.02.2013
14.02.2013
Chociaż częściej powiemy otworzył niż otwarł, to raczej wybierzemy formę otwarty niż otworzony. Moje pytanie dotyczy tego drugiego imiesłowu – czy mieści się on w granicach normy? Czy są konteksty, kiedy brzmi nawet lepiej niż otwarty?
Łatwo sprawdzić w słownikach, że obie formy imiesłowu są poprawne, a w korpusie polszczyzny lub na stronach WWW – że jedna jest wielokrotnie częstsza od drugiej. Mimo to np. w nawiązanich do ewangelicznego „Pukajcie, a będzie wam otworzone” pojawia się ta rzadsza forma jako sygnał ułatwiający rozpoznanie źródła. W Narodowym Korpusie Języka Polskiego można znaleźć m.in. następującą trawestację: „Zapukałem do budki dróżnika i zostało mi otworzone” (Christian Skrzyposzek, Wolna Trybuna). Sporo jest też dokładnych cytatów, czy to ze słowem pukajcie, czy to z kołaczcie (oba występują w przekładach Ewangelii św. Mateusza). To jest oczywiście tylko przykład – jeden z wielu – ilustrujący, dlaczego jeden wariant, mimo że rzadszy, może w jakiejś sytuacji być preferowany zamiast drugiego. Gdyby powodów do takiej preferencji nie było, rzadszy wariant po prostu by zaniknął i nie mielibyśmy o czym mówić.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego