Kiedy w, kiedy we?
Zwroty „w środę”, „we środę” tak samo jak „w czwartek”, „we czwartek” okazały się poprawne i wariantywne.
Oznacza to zapewne, że poprawne i wariantywne są „w środku”, „we środku” oraz „w czwartym ...”, „we czwartym ...”.
Bo jak mogłoby nie być.
Przyimek w w formie we pojawia się regularnie przed grupą spółgłosek, z których pierwszą jest [v] lub [f], por. np. we fraku, we Fromborku, we Wrocławiu, we wrzątku i we wtorek. Wyjątkowo – czyli poza tą ogólną regułą – we może się pojawić jako forma oboczna też przed wyrazami, które na początku mają dwie inne spółgłoski, np. we czwartek (forma regularna: w czwartek), we drzwiach (forma regularna: w drzwiach), we dworze (forma regularna: w dworze), we dwóch (forma regularna: w dwóch), we krwi (forma regularna: w krwi), we Lwowie (forma regularna: w Lwowie), we mgle (forma regularna: w mgle), we śnie (forma regularna: w śnie), we środę (forma regularna: w środę). Lista tych wyjątków wynikających z uzusu jest ograniczona i skodyfikowana przez słowniki poprawnościowe. Konstrukcje typu: *we środku oraz *we czwartym nie znajdują się na tej liście i są pozanormatywne, podobnie zresztą jak wyrażenia typu: *we śródmieściu, *we śrubie czy *we czwórnasób.
Formę we środku można spotkać w dawnej polszczyźnie, por. np.
- [Sala królewska] Kominów w tej Sali, No 2, także marmuryzowane, osóbek na nich z gipsu rzniętych, No 8; we środku kominów blachy żelazne zapuszczane (opis zamku w Laszkach Murowanych z 1748 r.).
- W końcu sekret kucharski: ryba nie krojona,/ U głowy przysmażona, we środku pieczona,/ A mająca potrawkę z sosem u ogona (A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, 1834).
- A we środku gromadki siedział pop na tatarskim koniu, mający u siodła dwa kosze z chlebem (J. Słowacki, Anhelli, 1837).
Nie oznacza to wszakże, iż może być stosowana współcześnie.