Orzeczenie przy podmiocie szeregowym
Szanowni Państwo,
zastanawia mnie kwestia doboru liczby w przypadku czasowników wykonywanych przez więcej niż jedną osobę, np. w zdaniu: „tak skonstruowały nas ewolucja i matka natura”. Domyślam się, że to forma wzorcowa, jednak czasem spotykam się też z zapisem, który wyglądałby następująco: „tak skonstruowała nas ewolucja i matka natura” – czy taki zapis również jest dopuszczalny, jeśli powtarza się rodzaj obu osób?
Podmiot szeregowy wymaga orzeczenia w liczbie mnogiej bez względu na szyk tych elementów w zdaniu, por.
- Ewolucja i matka natura tak nas skonstruowały.
Wyjątkiem od tej zasady jest tylko podmiot szeregowy złożony ze wspólnorodzajowych rzeczowników abstrakcyjnych, por. np.
- Miłość i nienawiść przychodzi równie niespodziewanie (albo: przychodzą).
- Pycha i chorobliwa ambicja cechowała go od dziecka (albo: cechowały).
Ponieważ ewolucja i matka natura są rzeczownikami abstrakcyjnymi rodzaju żeńskiego, dopuszczalna będzie w ich wypadku także liczba pojedyncza orzeczenia, por.
- Ewolucja i matka natura tak nas skonstruowała.
Należy to jednak traktować jako dopuszczalne odstępstwo od ogólnej reguły niż obowiązujące zalecenie.