Orzeczenie przy podmiocie szeregowym

Orzeczenie przy podmiocie szeregowym

8.05.2024
8.05.2024

Szanowni Państwo,

zastanawia mnie kwestia doboru liczby w przypadku czasowników wykonywanych przez więcej niż jedną osobę, np. w zdaniu: „tak skonstruowały nas ewolucja i matka natura”. Domyślam się, że to forma wzorcowa, jednak czasem spotykam się też z zapisem, który wyglądałby następująco: „tak skonstruowała nas ewolucja i matka natura” – czy taki zapis również jest dopuszczalny, jeśli powtarza się rodzaj obu osób?

Podmiot szeregowy wymaga orzeczenia w liczbie mnogiej bez względu na szyk tych elementów w zdaniu, por.

  • Ewolucja i matka natura tak nas skonstruowały.

Wyjątkiem od tej zasady jest tylko podmiot szeregowy złożony ze wspólnorodzajowych rzeczowników abstrakcyjnych, por. np.

  • Miłość i nienawiść przychodzi równie niespodziewanie (albo: przychodzą).
  • Pycha i chorobliwa ambicja cechowała go od dziecka (albo: cechowały).

Ponieważ ewolucja i matka natura są rzeczownikami abstrakcyjnymi rodzaju żeńskiego, dopuszczalna będzie w ich wypadku także liczba pojedyncza orzeczenia, por.

  • Ewolucja i matka natura tak nas skonstruowała.

Należy to jednak traktować jako dopuszczalne odstępstwo od ogólnej reguły niż obowiązujące zalecenie.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego