ententa i inne określenia sojuszy, paktów i porozumień
2.04.2024
2.04.2024
ententa, trójporozumienie, państwa osi
Jakich liter należy używać dla pojęć określających historyczne bloki wojskowe z czasów I oraz II wojny światowej: ententa, trójporozumienie, państwa osi? WSO zaleca pisownię małymi literami. Ale prof. Davies w dziejach wojny 1920 r. używa już Ententy. Czy mamy tu może przykład tego, że wyrazy pospolite stały się częścią nazwy własnej? A może obie formy są dopuszczalne?
Andrzej, Toruń
Przywołane w pytaniu określenia są zasadniczo nazwami pospolitymi. Pisownia tego rodzaju nazw nie jest jednak jednolita, por. np.
- ententa, trójporozumienie lub triple-entente w zn. ‘porozumienie Francji, Rosji i Wielkiej Brytanii utworzone w latach 1904–1907 jako przeciwwaga trójprzymierza Niemiec, Austro-Węgier i Włoch’;
- ententa w zn. ‘koalicja 25 państw walczących przeciw państwom centralnym w czasie I wojny światowej’;
- Ententa Bałkańska w zn. ‘pakt zrzeszający Rumunię, Jugosławię, Turcję i Grecję, powstały na mocy porozumienia podpisanego w lutym 1934 r.’;
- Ententa Bałtycka w zn. ‘porozumienie litewsko-łotewsko-estońskie, oparte na pakcie zawartym we wrześniu 1934 r. w Genewie’;
- entente cordiale w zn. ‘porozumienie Francji i Wielkiej Brytanii zawarte w kwietniu 1904 r.’;
- Mała Ententa w zn. ‘porozumienie utworzone przez Czechosłowację, Jugosławię i Rumunię w lutym 1933 r.’;
- Oś Berlin-Rzym lub Oś Berlin-Rzym-Tokio w zn. ‘sojusz III Rzeszy, Włoch oraz Japonii podczas II wojny światowej’;
- pakt czterech w zn. ‘układ dotyczący współpracy pomiędzy Włochami, Francją, Niemcami i Wielką Brytanią, podpisany w czerwcu 1933 r. w Rzymie’;
- pakt trzech, pakt trójstronny lub pakt berliński w zn. ‘porozumienie podpisane przez rządy Niemiec, Włoch i Japonii we wrześniu 1940 r. w Berlinie w celu sfromalizowania współpracy tych trzech państw’;
- państwa Osi w zn. ‘państwa walczące przeciw aliantom podczas II wojny światowej’.
Adam Wolański
