grupa Ukrzyżowania

grupa Ukrzyżowania

26.06.2024
26.06.2024

Dzień dobry,

mam dylemat dotyczący pisowni terminu „scena/grupa Ukrzyżowania”? Czy „Ukrzyżowania” należy zapisać wielką czy małą literą? Czy trzeba dodać kursywę? A może odpowiednie byłyby zapisy: scena Ukrzyżowanie (tytuł w mianowniku i kursywa) lub scena ukrzyżowania (oba wyrazy małymi literami i antykwą)?

Dziękuję za rozwianie wątpliwości.

Z serdecznymi pozdrowieniami

RL


Przywołane w pytaniu wyrażenia nie są tytułami dzieł (zapisywanymi kursywą lub w cudzysłowie), lecz określeniami terminologicznymi stosowanymi w historii sztuki oraz sztukach plastycznych.

Grupa Ukrzyżowania oznacza przedstawienie ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa w asyście postaci biblijnych zgromadzonych pod krzyżem. Zazwyczaj wśród osób stojących pod krzyżem znajdują się Maria Magdalena i Jan Ewangelista. Określenie to jest wyrażeniem pospolitym zapisywanym od małych liter: grupa ukrzyżowania. Zasady pisowni słownictwa religijnego dopuszczają jednak użycie wielkiej litery w nazwach mających charakter symboli religijnych (dla podkreślenia szczególnej ważności). Dlatego też w uzusie najczęściej spotkać można zapis rzeczownika ukrzyżowanie od wielkiej litery, por.

  • Na belce tęczy umieszczonej na przejściu z nawy do prezbiterium umieszczono grupę Ukrzyżowania.
  • Wewnątrz belka tęczowa z grupą Ukrzyżowania z 1765 r.
  • Z najstarszych zabytków przetrwała grupa Ukrzyżowania, bogato zdobiona ambona oraz dwa epitafia, które nie uległy zniszczeniu po zajęciu miasta przez Sowietów.
  • Zdarzają się także nagrobki zwieńczone grupą rzeźbiarską, np. Świętą Rodziną lub grupą Ukrzyżowania.
  • Znajdujące się natomiast ołtarze wraz z grupą Ukrzyżowania na tęczy nadają wnętrzu charakter kościoła katolickiego.

Z podobnym zjawiskiem mamy do czynienia w wypadku wyrażenia pospolitego scena ukrzyżowania, por.

  • Epitafium ze sceną Ukrzyżowania.
  • Ikona czterokwaterowa ze sceną Ukrzyżowania, 1. poł. XIX w.
  • Kwatera ołtarzowa ze sceną Ukrzyżowania, pocz. XVI w.
  • Na ikonie spotykamy trzy grupy postaci oraz tło, a cała scena Ukrzyżowania jest jakby podzielona na górną i dolną.
  • Wielopostaciowa scena Ukrzyżowania należąca do tzw. typu historycznego.
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego