truć – otruć
Dzień dobry.
Moje pytanie dotyczy słowa „otruć”. Czy poprawną lub chociaż dopuszczalną odmianą tego słowa jest „otruwać”, jako forma niedokonana? Czy działa tu podobna zasada jak: „zatruć” - „zatruwać”?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Zacznijmy od nieporozumienia związanego z aspektem – niedokonanym lub dokonanym – czasowników. Aspekt to kategoria gramatyczna, którą dany czasownik ma, a nie przez którą może być odmieniany. Czasownik dokonany i niedokonany tworzą tzw. parę aspektową.
Odpowiednikiem aspektowym dokonanego czasownika otruć jest niedokonana forma truć (por. też np. zrobić – robić, napisać – pisać), np.
- Mieszkańcy doliczyli się już 20 ofiar tajemniczej choroby. Są pewni, że na osiedlu ktoś truje zwierzęta.
- Przyszła wiadomość, że w Oświęcimiu od wiosny tego roku trują więźniów gazem. Cyklon B, tak się ten gaz nazywa. Trują masowo. Tak podaje Londyn w polskim programie.
- Złodzieje robili nocne najazdy na śląskie wioski, wyciągali bramy z zawiasów, truli psy.
Forma otruwać (w zn. ‘pozbawiać życia za pomocą trucizny’) jest rzadka. Spotyka się ją w uzusie głównie w wypowiedziach o charakterze potocznym. Można ją dopuścić wyłącznie na poziomie normy użytkowej. W normie wzorcowej obowiązuje wyłącznie forma truć.