placówka

placówka

15.04.2024
15.04.2024

Dzień dobry, moje pytanie dotyczy słowa placówka w znaczeniu przedszkole, szkoła, żłobek. Zauważyłam, że jest ono ostatnio używane bardzo często. Szczególnie w przestrzeni social mediów. Rodzice, terapeuci mówią "oddając dzieci do placówki", "dziecko w placówce". Mam wrażenie, że w tego typu wyrażeniach brakuje dookreślenia o jaką placówkę chodzi. Mamy przecież placówki różnego typu. Placówki wychowawcze, oświatowe itp.

Rzeczownik placówka (od dawnego połączenia straż placowa) ma rzeczywiście dość ogólne znaczenie, por. ‘instytucja pełniąca rolę ośrodka w jakiejś dziedzinie życia’. Owa dziedzina życia jest najczęściej wskazywana przez przydawkę przymiotną w szyku porzeczownikowym. Całość tworzy rodzaj określenia terminologicznego, por. np. placówka artystyczna, bankowa, kulturalno-oświatowa, lecznicza, muzealna, naukowa, naukowo-badawcza, odwykowa, pocztowa, usługowa. Tylko w obszarze szeroko rozumianej działalności oświatowo-wychowawczej mamy do czynienia z różnego typu placówkami, por. placówka opiekuńczo-wychowawcza (np. rodzinny dom dziecka, pogotowie opiekuńcze, bursa szkolna, świetlica, klub środowiskowy), placówka oświatowa (np. przedszkole, szkoła) czy placówka resocjalizacyjna (np. młodzieżowy ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii). Kiedy w tekście pada po raz pierwszy wyraz placówka, powinien mu zasadniczo towarzyszyć określony przymiotnik, abyśmy wiedzieli, o jaki typ placówki chodzi (np. placówka, szkolna, przedszkolna itp.). Przy kolejnych wystąpieniach oczywiście należy te przymiotniki pomijać, por. np.

  • Zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia o nadzorze pedagogicznym, każda placówka szkolna powinna przeprowadzać wewnętrzną ewaluację. Jak szczegółowo taka ewaluacja powinna wyglądać, pozostawiono do decyzji zespołom ewaluacyjnym w konkretnych placówkach.

Omawiany tu rzeczownik może również stanowić w tekście quasi-synonim dla określeń typu przedszkole, szkoła itp. Ale w takich sytuacjach zawsze powinien się pojawić nie na początku, lecz w dalszej kolejności – po określeniach szczegółowszych pod względem znaczenia, por. np.

  • Wybór przedszkola dla dziecka nie jest łatwy. Decyzję utrudnia to, że mamy obecnie do dyspozycji placówki (= ‘przedszkola’) publiczne i prywatne.
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego