płocha sarna
12.04.2014
12.04.2014
Zarzucono mi, że użyłem słowa płochy jako synonimu słów strachliwy, pierzchliwy. Dotąd wydawało mi się, że to powszechny synonim tego słowa, ale – jak sprawdziłem w kilku nowszych słownikach – jako synonimu tych słów stosuje się słowo płochliwy, a w starym słowniku Doroszewskiego przy haśle płochy (jako 'bojaźliwy') widnieje przypis „wychodzące z użycia”. Czy zatem zwrot płocha sarna można obecnie uznać za błędny, czy nadal można zamiennie używać przymiotników płochy i płochliwy?W słowniku Doroszewskiego słowo płochy określono jako wychodzące z użycia, w późniejszych słownikach zaś jako przestarzałe. Co więcej, z trzech jego znaczeń zanotowanych przez Doroszewskiego tylko jedno jest w słownikach współczesnych: 'lekkomyślny, nierozważny, niestały w uczuciach'. Kierując się słownikami, można by więc słowo płochy w znaczeniu 'dający się łatwo spłoszyć' uznać już za dawne, dziś nie używane. W NKJP na 96 przykładów tylko jeden (z 1969 r.) jest ilustracją znaczenia, o które Pan pyta.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
-
12.04.2014Korespondent poradni, pan Michał Gniazdowski, doszukał się w NKJP jeszcze jednego przykładu na użycie słowa płochy w znaczeniu \'płochliwy\', i to w stosunkowo niedawnym tekście: „Witaj, Płocha Sarenko – ukłonił się uprzejmie Wielki Wódz Sokole Oko i podał Karolci rękę\'\' (Maria Krüger, Karolcia, 1959). Pomijane we współczesnych słownikach znaczenie zatem żyje, choć jest rzadko widoczne.Red.
