Odmiana tego wyrazu jest uwarunkowana jego historią. W największym skrócie przedstawia się ona następująco.
Jest to wyraz rodzimy; w języku prasłowiańskim miał postać *počьtъ; znaczył: ‘liczenie, rachunek’ (por. dać na poczet czego), także ‘liczenie się z kimś, uznanie, szacunek’ oraz ‘liczba, wykaz, wyliczenie’. W wyniku procesów fonetycznych, które dokonały się w polszczyźnie przedpiśmiennej, dawne *počьtъ przeszło w poczet, tzn. samogłoska wygłosowa, tzw. jer twardy, zanikła, a jer w poprzedzającej sylabie przeszedł w pełną samogłoskę e, czyli uległ wokalizacji, przy czym było to tzw. e ruchome. Występowało, jeżeli na końcu był jer, i zanikało, jeżeli po -t pojawiała się sylaba z pełną samogłoską, por. np. pocztu, pocztowi, pocztem, poczcie, poczty, pocztów…
Rodzimy wyraz poczet – mimo podobieństwa fonetycznego – nie jest etymologicznie powiązany z zapożyczonym słowem poczta.