północno-wschodni
Michał Gniazdowski – Warszawa
16.05.2008
16.05.2008
Proszę o wyjaśnienie pisowni północno-wschodni. Przez północno-wschodnią Polskę rozumiemy (USJP) 'obszar pomiędzy północą i wschodem' – chodzi więc o północny wschód (ewentualnie – wschodnią północ…), czyli jedynie o część wspólną ziem na północy i na wschodzie, np. o Suwalszczyznę. Dlaczego więc nie północnowschodni? Pisownia północno-wschodnia Polska sugeruje dodatkowo Pomorze i Bieszczady (por. Europa Środkowo-Wschodnia, czyli Środkowa i/lub Wschodnia).Michał Gniazdowski – Warszawa
Polska północno-wschodnia to Polska jednocześnie północna i wschodnia, a nie północna lub wschodnia (zakres tego wyrażenia nie obejmuje więc Pomorza ani Bieszczadów). Polska północnowschodnia zaś to teoretycznie północna część wschodniej części naszego kraju (piszę „teoretycznie”, gdyż w praktyce pisowni takiej się nie stosuje). Nawet więc jeśli na jedno wychodzi, to struktura semantyczna tych nazw jest różna.
W pewnych kontekstach zresztą różnicę tę widać wyraźniej, np. wiatry z kierunków północno-wschodnich można oznaczyć za pomocą wektora nachylonego do poziomu mniej więcej pod kątem 45 stopni, podczas gdy wiatry z kierunków północnowschodnich – pomijając samą dziwaczność takiego wyrażenia – wypadałoby chyba oznaczyć wektorem idącym np. od Petersburga prosto na zachód.
W pewnych kontekstach zresztą różnicę tę widać wyraźniej, np. wiatry z kierunków północno-wschodnich można oznaczyć za pomocą wektora nachylonego do poziomu mniej więcej pod kątem 45 stopni, podczas gdy wiatry z kierunków północnowschodnich – pomijając samą dziwaczność takiego wyrażenia – wypadałoby chyba oznaczyć wektorem idącym np. od Petersburga prosto na zachód.
Mirosław Bańko, PWN