port nad, port na, port w, port u
W wielu miejscach, takich jak strona internetowa portu północnego w Gdańsku, można przeczytać: „To najdalej wysunięty na północ, niezamarzający port na Morzu Bałtyckim”. Jednakże, rzeczywistość jest taka, że ten port znajduje się faktycznie na lądzie, a nie dosłownie na morzu. Podobnie jest w przypadku latarni morskich. Często spotyka się opisy mówiące, że dana latarnia jest na Morzu Północnym czy na Morzu Śródziemnym, mimo że faktycznie stoi na lądzie, w bliskim sąsiedztwie morza. Jakie są zasady stosowania przyimka „na” w odniesieniu do morza w języku polskim?
W polszczyźnie rzeczywiście najczęściej przyimek nad poprzedza nazwę jeziora, rzeki lub morza, w pobliżu którego jest położony dany obiekt, por. Kruszwica leży nad Gopłem; Rzeszów leży nad Wisłokiem; Kołobrzeg jest położony nad Bałtykiem. Jednak w wypadku portów leżących nad morzem wolno się nam posługiwać wymiennie przyimkami nad i na, por. np. port nad Bałtykiem albo port na Bałtyku, port nad Morzem Czarnym albo port na Morzu Czarnym. Podobnie możemy postąpić w opisie położenia latarni morskiej, por. np. latarnia morska nad Bałtykiem lub latarnia morska na Bałtyku. Przyimek na komunikuje tu nie to, że coś leży na danej powierzchni (książka leży na półce), lecz że dany obiekt styka się z daną przestrzenią (pierścionek dobrze leży na palcu).
W wypadku portów zlokalizowanych nad rzekami stosujemy zasadniczo przyimek na, por. np. port na Tamizie, port na Wiśle, a w wypadku portów określanych przez nazwę miasta używamy przyimka w, por. np. port w Darłowie, port w Gdyni, port w Salonikach. W niektórych kontekstach zastosowanie ma również przyimek u, por. np. port u krańca zatoki, porty u brzegów morza.
