pozostawiać do życzenia

pozostawiać do życzenia
23.02.2011
23.02.2011
Dzień dobry!
Proszę o pomoc: czy można powiedzieć, że coś „ma wiele do życzenia”? Zastanawia mnie także wyrażenie „Dobrej tradycji stało się zadość” – czy przymiotnik nie zaburza poprawnej konstrukcji?
Pozdrawiam serdecznie,
K.
Poprawna forma to pozostawiać wiele do życzenia, np. „Obraz generowany przez WebCam 5 pozostawia wiele do życzenia” (za Narodowym Korpusem Języka Polskiego).
W zwrocie „Tradycji stało się (stanie się) zadość” bardzo rzadko rzeczownik określamy przymiotnikiem. Zwrot ten jest w znacznym stopniu sfrazeologizowany i z trudem poddaje się modyfikacjom. Niemniej jednak mówienie w ten sposób o dobrej tradycji nie jest nielogiczne, por. „W 20 kolejce (5 wiosennej) victorianie podejmowali bardzo częstego swego rywala, ekipę z pobliskich Lędzin. Zazwyczaj nasi wygrywali, także we wrześniu ub. r. 2:0. Tej dobrej tradycji stało się zadość i tym razem. Wreszcie doczekaliśmy się pierwszego wiosennego zwyciestwa naszych” (powtórnie za NKJP).
W zdaniu „Złej tradycji stało się zadość” słychać zaś nutę ironii, zwłaszcza jeśli pamiętać, że zadość ma związek z czasownikiem zadośćuczynić, czyli 'wynagrodzić komuś krzywdy'. Nie bez powodu zwrot „Sprawiedliwości stało się zadość” ma w NKJP ponad 300 wystąpień, a „Niesprawiedliwości stało się zadość” – tylko trzy.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego