przecinki a referencja frazy nominalnej
7.12.2013
7.12.2013
Czy po rzeczownikach z rozbudowanymi grupami określeń potrzebne są przecinki w zdaniach: „Wszystkie wpisy(,) widniejące w rejestrze ksiąg wieczystych są jawne” oraz „Nie wszyscy konsumenci(,) starający się o kredyt(,) zdają sobie sprawę, że wiek […]”?WSO PWN w par. [383] informuje: „Nie oddziela się również [przecinkiem] przydawek wyznaczających zakres określanego rzeczownika: Podróżni jadący tym pociągiem są obowiązani mieć miejscówki”. Sytuacja w Pani przykładach jest podobna: przydawki widniejące w rejestrze ksiąg wieczystych oraz starający się o kredyt wyznaczają zakres poprzedzających je rzeczowników, a raczej fraz rzeczownikowych: wszystkie wpisy i nie wszyscy konsumenci, przecinki w przykładach tych są więc niepotrzebne.
Od obecności lub nieobecności przecinków w takich zdaniach może zależeć interpretacja frazy nominalnej, por. „Wszystkie wpisy w tej księdze dokonane jej ręką…” i „Wszystkie wpisy w tej księdze, dokonane jej ręką…”. O ile pierwszy przykład nie wyklucza, że w księdze są wpisy dokonane przez kogoś innego, to drugi sugeruje, że innych wpisów nie ma (rozumiemy go więc tak jak zdanie: „Wszystkie wpisy w tej księdze, nawiasem mówiąc, dokonane jej ręką…”).
Od obecności lub nieobecności przecinków w takich zdaniach może zależeć interpretacja frazy nominalnej, por. „Wszystkie wpisy w tej księdze dokonane jej ręką…” i „Wszystkie wpisy w tej księdze, dokonane jej ręką…”. O ile pierwszy przykład nie wyklucza, że w księdze są wpisy dokonane przez kogoś innego, to drugi sugeruje, że innych wpisów nie ma (rozumiemy go więc tak jak zdanie: „Wszystkie wpisy w tej księdze, nawiasem mówiąc, dokonane jej ręką…”).
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski