przymiotnik od Żurawno

przymiotnik od Żurawno
11.06.2003
11.06.2003
Szanowni Państwo,
proszę o pomoc w sprawie przymiotnika utworzonego od nazwy miejscowości Żurawno. Spotkałam się z formą żurawiński, ale mam wątpliwości, czy nie powinien on brzmieć żurawieński (por. Kowno). Pięknie dziękuję za odpowiedź.
Maria Derwich
Od nazwy Żurawno można by utworzyć aż cztery (!) przymiotniki: żurawieński, żurawiński, żurawniański, żurawnowski. Dwa ostatnie nie były chyba nigdy używane, toteż je pominiemy, odnotowując analogie w formach Jaworzno – jaworzniański (dawniej jaworzeński, możliwe też, choć nieużywane, jaworzyński), Kutno – kutnowski (dawniej kucieński).
Za formę podstawową najlepiej uznać pierwszą. Decydują o tym względy historyczne, ponieważ w przyrostku -no, który służył do tworzenia nazw miejscowych, dochodziło do ilościowej wymiany głosek (oboczność e do zera).
Występowanie formy żurawiński nie jest przypadkiem, ponieważ szereg nazw miejscowych, np. Strzelno, ma dwa równoległe przymiotniki zakończone na -eński i -iński. Wariant z -iński pojawił się pod wpływem gwarowym.
Na korzyść formy żurawieński dodajmy jeszcze, że ma ona oparcie w zwyczaju językowym, bowiem podręczniki historii wspominają o bitwie żurawieńskiej (w 1676 r.).
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego