przymiotniki od nazw osób
Dziękuję bardzo za odpowiedź,
Ania P.
1.12.2006
1.12.2006
Chciałam prosić o rozstrzygnięcie pisowni przymiotników: pisma platońskie / Platońskie, jaskinia platońska / Platońska, platoński / Platoński model dialogu, kantowska / Kantowska etyka powinności, filozofia heideggerowska / Heideggerowska. Przeczytałam uważnie odpowiedzi udzielone w poradni, ale w dalszym ciągu nie wiem, czy np. ontologię arystotelesowską można pisać z dużej litery, czy mam ją traktować analogicznie do pojęcia geometria riemannowska.Dziękuję bardzo za odpowiedź,
Ania P.
Takie wyrażenia mogą wystąpić w zasadzie tylko w publikacjach naukowych, a w takim razie precyzja w wyrażaniu myśli jest niezwykle istotna.
Przede wszystkim trzeba ustalić, czy mówimy o dziele jakiegoś uczonego (litera wielka), czy o kontynuacji idei przez niego zapoczątkowanej (litera mała). Jeśli chcemy mówić o ontologii Arystotelesa, piszemy ontologia Arystotelesowska. Gdyby jednak chodziło nam o teorię bytu do Arystotelesa nawiązującą, będącą rozwinięciem jego idei, a sformułowaną przez kontynuatorów, napiszemy ontologia arystotelesowska.
W związku z tym powinniśmy pisać następująco: pisma Platońskie ‘pisma Platona’, jaskinia Platońska ‘metafora, o której pisze Platon’, jaskinia platońska ‘metafora znikomości ludzkiej wiedzy’, Platoński model dialogu ‘model dialogu występujący u Platona’ (czyli dialog Platoński, możliwy też jest dialog platoński ‘taki, jak u Platona’), Kantowska etyka powinności ‘element filozofii Kanta’ (małą literą, gdyby chodziło o etykę nawiązującą do Kanta), filozofia Heideggerowska ‘filozofia Heideggera’, filozofia heideggerowska ‘filozofia nawiązująca do Heideggera’.
W pewnych wypadkach rozdzielenie znaczeń jest trudne, ale do autora należy wybór formy zapisu, a więc ukierunkowanie rozumienia.
Przede wszystkim trzeba ustalić, czy mówimy o dziele jakiegoś uczonego (litera wielka), czy o kontynuacji idei przez niego zapoczątkowanej (litera mała). Jeśli chcemy mówić o ontologii Arystotelesa, piszemy ontologia Arystotelesowska. Gdyby jednak chodziło nam o teorię bytu do Arystotelesa nawiązującą, będącą rozwinięciem jego idei, a sformułowaną przez kontynuatorów, napiszemy ontologia arystotelesowska.
W związku z tym powinniśmy pisać następująco: pisma Platońskie ‘pisma Platona’, jaskinia Platońska ‘metafora, o której pisze Platon’, jaskinia platońska ‘metafora znikomości ludzkiej wiedzy’, Platoński model dialogu ‘model dialogu występujący u Platona’ (czyli dialog Platoński, możliwy też jest dialog platoński ‘taki, jak u Platona’), Kantowska etyka powinności ‘element filozofii Kanta’ (małą literą, gdyby chodziło o etykę nawiązującą do Kanta), filozofia Heideggerowska ‘filozofia Heideggera’, filozofia heideggerowska ‘filozofia nawiązująca do Heideggera’.
W pewnych wypadkach rozdzielenie znaczeń jest trudne, ale do autora należy wybór formy zapisu, a więc ukierunkowanie rozumienia.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
