pytanie o się

pytanie o się
18.11.2008
18.11.2008
Szanowni Państwo!
Znam zasady, na jakich zaimek się łączy się z czasownikiem, szczególnie na końcu zdania. Czy dotyczy to też zdań złożonych i czy należy zawsze mechanicznie przestawiać się przed czasownik, np. na końcu zdania składowego w zdaniu złożonym? „Dzięki temu nauczyłam się, jak wiązać krawat” – czy się musi powędrować przed czasownik, nawet jeśli ucierpi na tym melodia zdania? A może można pozostawić to wyczuciu osoby piszącej?
Agnieszka Kajak
Polskie się jest nieakcentowane (w przeciwieństwie do siebie) i enklityczne, więc postawione po czasowniku wydłuża zestrój akcentowy o jedną sylabę. Gdy sam czasownik jest długi, postpozycyjne się może wydłużać go bardziej, niżbyśmy chceli. Wolimy wtedy umieścić je przed czasownikiem, aby dołączyło się akcentowo do innego słowa, por. „Trzeba wyprowadzić się” i „Trzeba się wyprowadzić”. W pierwszym przykładzie zestroje akcentowe są bardzo nierówne (pierwszy ma dwie sylaby, drugi pięć), w drugim podobne (trzy sylaby i cztery). Nie twierdzę, że jest to jedyny czynnik decydujący o pozycji się w polskim zdaniu, ale chyba jeden z ważniejszych.
Jeśli chodzi o zdanie przytoczone w pytaniu, to pozycja słowa się nie wpływa istotnie na względną długość jego zestrojów akcentowych i może dlatego wydaje się nam obojętna.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego