refleks
mam takie pytanie: czy refleks może być wolny, słaby (np. „Mam słaby refleks”, „Mam za wolny refleks”)? Czy słowa te się wykluczają, a np. szybki refleks jest pleonazmem?
16.09.2011
16.09.2011
Witam, mam takie pytanie: czy refleks może być wolny, słaby (np. „Mam słaby refleks”, „Mam za wolny refleks”)? Czy słowa te się wykluczają, a np. szybki refleks jest pleonazmem?
Refleks to zdolność szybkiego reagowania. W zasadzie szybki refleks to pleonazm, a wolny refleks to wyrażenie wewnętrznie sprzeczne. Nie po raz pierwszy jednak okazuje się, że zwyczaj językowy sankcjonuje niektóre pleonazmy: szybki refleks należy do najczęstszych wyrażeń ze słowem refleks. O wolnym refleksie dużo rzadziej się słyszy, a jeśli już, to w zwrocie mieć za wolny refleks. Także słaby refleks, wymieniony w pytaniu, to sformułowanie często spotykane. O tym, które wyrazy chętnie się z którymi łączą, można przekonać się za pomocą Słownika dobrego stylu wydawnictwa PWN lub za pomocą kolokatora Narodowego Korpusu Języka Polskiego (należy użyć wyszukiwarki PELCRA).
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski