Określenia rozcieńczalność i rozpuszczalność to nazwy cech abstrakcyjnych, utworzone od podstaw przymiotnikowych – rozcieńczalny i rozpuszczalny – za pomocą przyrostka -ość. Oba wyrazy pozostają w bezpośrednim związku z rzeczownikami oznaczającymi pojęcia z dziedziny chemii, takimi jak:

• rozcieńczalnik – ‘mieszanina rozpuszczalników lub rozpuszczalników i rozcieńczaczy, stosowana do rozcieńczania gotowych wyrobów lakierniczych’;
• rozcieńczacz – ‘rozpuszczalnik organiczny niewykazujący właściwości rozpuszczania danej substancji błonotwórczej, natomiast rozrzedzający roztwory tej substancji’;
• rozpuszczalnik – ‘składnik danego roztworu znajdujący się w nim w dominującej ilości; także: ciecz powodująca rozpuszczanie innych ciał, tworząca z nimi mieszaniny jednorodne’.

Określenia rozcieńczalność i rozpuszczalność są w kontekstach pozanaukowych (te naukowe wymagają rzecz jasna całkowitej precyzji) traktowane jako wyrazy bliskoznaczne, którymi określa się zdolność substancji chemicznych do rozpuszczania się w rozpuszczalniku i/lub rozcieńczalniku i tworzenia mieszaniny homogenicznej (roztworu). Podobnie jest zresztą z określeniami rzeczownikowymi rozcieńczalnik i rozpuszczalnik oraz czasownikowymi rozcieńczyć i rozpuścić, por. np. rozcieńczyć farbę rozpuszczalnikiem, rozpuścić proszek w rozcieńczalniku.