różności redakcyjne
2. Na stronie tytułowej książki słowa pod redakcją rozpoczynamy wielką czy małą literą?
3. Jak lepiej zapisać: wynosiły odpowiednio 96, 3 i 1% czy 96%, 3% i 1%?
4. Stumiligramowa kapsułka… to 100 mg kapsułka czy 100-mg kapsułka?
5. …pięcioprocentowego roztworu to 5% roztworu czy 5-% roztworu?
8.02.2005
8.02.2005
1. Często tytuły książek na okładkach i stronach tytułowych zapisane są w oddzielnych wersach, bez żadnych znaków. Jak zapisać w bibliografii: a) Język – Historia – Kultura, b) Język, Historia, Kultura, c) Język Historia Kultura?2. Na stronie tytułowej książki słowa pod redakcją rozpoczynamy wielką czy małą literą?
3. Jak lepiej zapisać: wynosiły odpowiednio 96, 3 i 1% czy 96%, 3% i 1%?
4. Stumiligramowa kapsułka… to 100 mg kapsułka czy 100-mg kapsułka?
5. …pięcioprocentowego roztworu to 5% roztworu czy 5-% roztworu?
Ad 1. Na końcu tytułów publikacji umieszczanych na okładce (obwolucie) oraz na stronie tytułowej nie stosuje się kropki. Stosuje się natomiast inne znaki interpunkcyjne zamykające zdania lub równoważniki zdań, np.
Równoważne elementy tytułu lub podtytułu rozdziela się myślnikiem, przy czym poszczególne człony mogą rozpoczynać się małą bądź wielką literą, np.
W tytułach i podtytułach stosuje się także – zgodnie z zasadami interpunkcji – znak przecinka, np.
Jeśli zatem mamy do czynienia z tytułem składającym się z trzech elementów zapisanych w oddzielnych wierszach i rozpoczynających się wielką literą, jak np.
to musi oznaczać to, iż na końcu poszczególnych członów nie postawiono – zgodnie z zasadami – kropek. A zatem w bibliografii należy zapisać ów tytuł następująco: Język. Kultura. Historia.
Ad 2. Na stronie tytułowej wyrażenie: pod redakcją rozpoczyna się zazwyczaj małą literą, ponieważ stanowi on środkowy element większej całości, na którą składają się: [tytuł książki] + pod redakcją + [imię i nazwisko redaktora].
Ad 3. Wielkości fizyczne i tzw. odchyłki powinny być zapisywane w sposób jednoznaczny, a więc np. napiszemy:
Lepiej zatem zapisać: …wynosiły odpowiednio 96%, 3% i 1%.
ad 4. Pismo pozwala na pewną skrótowość zapisu, lecz skrótowość ta nie jest aż tak daleko posunięta, jak by wynikało pytania. W niektórych typach tekstów dopuszcza się używanie wyrazów złożonych z liczebnika zapisanego cyframi i rzeczownika lub przymiotnika. W złożeniach przymiotnikowych należy zawsze używać cyfr arabskich, np.
W złożeniach rzeczownikowych można stosować cyfry arabskie lub rzymskie, przy czym te ostatnie ograniczamy do liczb mniejszych niż 39. Piszemy zatem np.
Niedopuszczalne jest natomiast tworzenie złożeń, w skład których wchodziłyby cyfry i oznaczenia jednostek fizycznych (nie: 100-mg w znaczeniu ‘stumiligramowy’) lub cyfry i znaki niefonogramiczne pisma (nie: 5-% w zn. w znaczeniu ‘pięcioprocentowy’). Najkrótsze, dopuszczalne formy powyższych określeń to: 100-miligramowy i 5-procentowy.
Mój syn mordercą?
Kocham i cierpię!
Równoważne elementy tytułu lub podtytułu rozdziela się myślnikiem, przy czym poszczególne człony mogą rozpoczynać się małą bądź wielką literą, np.
Kultura — komunikacja — literatura
Wydawcy — Rynek — Odbiorcy
W tytułach i podtytułach stosuje się także – zgodnie z zasadami interpunkcji – znak przecinka, np.
Formy i normy,
czyli poprawna polszczyzna w praktyce
Jeśli zatem mamy do czynienia z tytułem składającym się z trzech elementów zapisanych w oddzielnych wierszach i rozpoczynających się wielką literą, jak np.
Język
Historia
Kultura
to musi oznaczać to, iż na końcu poszczególnych członów nie postawiono – zgodnie z zasadami – kropek. A zatem w bibliografii należy zapisać ów tytuł następująco: Język. Kultura. Historia.
Ad 2. Na stronie tytułowej wyrażenie: pod redakcją rozpoczyna się zazwyczaj małą literą, ponieważ stanowi on środkowy element większej całości, na którą składają się: [tytuł książki] + pod redakcją + [imię i nazwisko redaktora].
Ad 3. Wielkości fizyczne i tzw. odchyłki powinny być zapisywane w sposób jednoznaczny, a więc np. napiszemy:
od 10 kPa do 12 kPa, a nie: od 10 do 12 kPa
od 0°C do 10°C, a nie: od 0 do 10°C
23°C (±2°C) lub od 21°C do 25°C, a nie: 23°C (±2)
65% (±2%) lub od 63% do 67%, a nie: 65% (±2)
Lepiej zatem zapisać: …wynosiły odpowiednio 96%, 3% i 1%.
ad 4. Pismo pozwala na pewną skrótowość zapisu, lecz skrótowość ta nie jest aż tak daleko posunięta, jak by wynikało pytania. W niektórych typach tekstów dopuszcza się używanie wyrazów złożonych z liczebnika zapisanego cyframi i rzeczownika lub przymiotnika. W złożeniach przymiotnikowych należy zawsze używać cyfr arabskich, np.
12-centymetrowy, 30-stopniowy, 75-procentowy, 45-minutowy, 500-kilogramowy, 10-kondygnacyjny, 2-warstwowy
W złożeniach rzeczownikowych można stosować cyfry arabskie lub rzymskie, przy czym te ostatnie ograniczamy do liczb mniejszych niż 39. Piszemy zatem np.
XX-lecie lub 20-lecie
XXXIX-lecie lub 39-lecie
40-lecie, a nie: XL-lecie
1100-lecie, a nie: MC-lecie
Niedopuszczalne jest natomiast tworzenie złożeń, w skład których wchodziłyby cyfry i oznaczenia jednostek fizycznych (nie: 100-mg w znaczeniu ‘stumiligramowy’) lub cyfry i znaki niefonogramiczne pisma (nie: 5-% w zn. w znaczeniu ‘pięcioprocentowy’). Najkrótsze, dopuszczalne formy powyższych określeń to: 100-miligramowy i 5-procentowy.
Adam Wolański
