różności składniowe

różności składniowe
23.12.2002
23.12.2002
Dzień dobry,
mam problem natury językowej. Jeżdżąc autobusami, często widzę niepokojące plansze: „Proszę nie zanieczyszczać pojazd”, „Ustąp mi miejsce”, co, przyznaję, kłuje mnie w oczy. Użyłabym tu dopełniacza, ale może jestem niechlujna. Poza tym zapomnieć hasło czy zapomnieć hasła?
Byłabym niezmiernie wdzięczna za odpowiedź, choć zdaję sobie sprawę, że jest Pan bardzo zajętą osobą.
Z wyrazami szacunku, dziękując z góry
Ala Baster
Oczywiście nie należy zanieczyszczać pojazdu, a starszym dobrze jest ustępować miejsca. „Ustąp mi miejsce” brzmi tak, jakby ktoś chciał całe miejsce dla siebie, czyli np. w metrze – cały rząd siedzeń albo cały wagon. Osoba, która zatwierdziła ów tekst do wywieszenia w środkach komunikacji miejskiej, słabo zna polski i powinna się była poradzić kogoś kompetentnego.
Z zapominaniem rzecz nie jest tak prosta, bo wybór przypadka gramatycznego zależy od znaczenia (zob. Słownik wyrazów kłopotliwych PWN). Mówiąc najkrócej: „Zapomniałem hasła” znaczyłoby 'nie wziąłem go przez zapomnienie', dlatego mówimy „Zapomniałem hasło”.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego