ryzykować
Anna Jurek
Instytut Studiów Edukacyjnych
Uniwersytet Opolski
5.04.2002
5.04.2002
Mam pytanie do Pana Profesora Bralczyka. W Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego pod hasłem ryzykować pisze [jest napisane – Red.]: „ryzykować c o ś (nie: czymś): Chłopiec ryzykował życie (nie: życiem), aby uratować kota”. W Innym słowniku języka polskiego PWN jest następujący przykład do hasła ryzykować: „Morze było tak wzburzone, że wypływając naszą łodzią, ryzykowaliśmy życiem. Bardzo proszę o komentarz. Anna Jurek
Instytut Studiów Edukacyjnych
Uniwersytet Opolski
Droga Pani Anno,
Wielki Słownik jezyka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego dopuszcza tylko biernik po słowie ryzykować – a więc: ryzykować życie – i zaznacza, że konstrukcja z narzędnikiem jest niepoprawna. Znaczy to wszelako, że pojawiała się tak często, że trzeba ją było potępić. Kolejne słowniki bazujące na tym wielkim, podstawowym do dziś, powtarzają to ostrzeżenie. Zdawać by się mogło, że nie ma wątpliwości.
Ale norma się zmienia. W dzisiejszych zastosowaniach słowa ryzykować narzędnik (ryzykować głową, życiem dorównuje biernikowi (ryzykować głowę, życie). Konstrukcja z narzędnikiem wydaje się przy tym ekspansywna. Może działa tu wzorzec szafować czymś, szastać?
Sądzę, że należy uznać obie konstrukcje za poprawne. Na tę opinię ma pewien wpływ to, że sam często używam narzędnika, choć przyznając się do tego, ryzykuję – może nie życiem, lecz zapewne opinią.
Pozdrawiam
Wielki Słownik jezyka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego dopuszcza tylko biernik po słowie ryzykować – a więc: ryzykować życie – i zaznacza, że konstrukcja z narzędnikiem jest niepoprawna. Znaczy to wszelako, że pojawiała się tak często, że trzeba ją było potępić. Kolejne słowniki bazujące na tym wielkim, podstawowym do dziś, powtarzają to ostrzeżenie. Zdawać by się mogło, że nie ma wątpliwości.
Ale norma się zmienia. W dzisiejszych zastosowaniach słowa ryzykować narzędnik (ryzykować głową, życiem dorównuje biernikowi (ryzykować głowę, życie). Konstrukcja z narzędnikiem wydaje się przy tym ekspansywna. Może działa tu wzorzec szafować czymś, szastać?
Sądzę, że należy uznać obie konstrukcje za poprawne. Na tę opinię ma pewien wpływ to, że sam często używam narzędnika, choć przyznając się do tego, ryzykuję – może nie życiem, lecz zapewne opinią.
Pozdrawiam
Jerzy Bralczyk, Uniwersytet Warszawski
