segmentacja wypowiedzi na całostki znaczące

segmentacja wypowiedzi na całostki znaczące
19.06.2013
19.06.2013
Czy w zdaniach typu: „Co masz za ubranie?”, „Wziął Annę za żonę” przyimek za oznacza 'jako, w charakterze, w roli'?
Oba te zdania są dwuznaczne. Pierwsze może wyrażać zdziwienie albo być rzeczowym pytaniem, na które można odpowiedzieć np. „Kapelusz. Za całe ubranie mam dzisiaj kapelusz”. Drugie zdanie może znaczyć, że ktoś ożenił się z Anną albo że mylnie rozpoznał Annę jako swoją żonę (konsekwencje tego mogą być różne). Zwracam uwagę na te dwuznaczności, aby podkreślić, że nie jest łatwo podzielić znaczenie zdania między wyrazy. W ostateczności można się zgodzić, że za w przytoczonych przykładach znaczy 'jako, w charakterze, w roli', tylko że korzyść z tego jest wątpliwa, gdyż słowa za swobodnie w takim znaczeniu używać nie można. W sumie więc lepiej zatrzymać segmentację wypowiedzi na jakimś etapie: wyodrębnienie ciągów co masz (co on ma itp.) za… oraz wziąć kogoś za męża (żonę) powinno wystarczyć.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego