setki

setki
9.07.2007
9.07.2007
Dzień dobry,
w tekście tłumaczenia zawarłam następujące zdanie: „Setki indyków padły, zarażone wirusem…”, kierując się tym, że „Setki… padły”. Ale teraz ogarniają mnie wątpliwości, czy jednak to zdanie nie powinno brzmieć: „Setki indyków padło, zarażonych wirusem…”. Bardzo proszę o rozstrzygnięcie tych wątpliwości. Dziękuję.
Z poważaniem
Magdalena Domaradzka
Słownik poprawnej polszczyzny pod red. W. Doroszewskiego doradzał, aby w zdaniach, w których słowo setki występuje w funkcji podmiotu, używać orzeczenia w liczbie pojedynczej. Zilustrowano to przykładem: „Setki żołnierzy umierają (lepiej: umiera) na polach bitew”.
Jest to przykład dość dziwny. Ze względu na użycie w nim czasu teraźniejszego brzmi jak relacja z wojny. W dodatku wyeksponowane graficznie słowo lepiej w kontekście, w którym mowa o żołnierskiej śmierci, sugeruje, że lepsza jest – by tak rzec – śmierć w liczbie pojedynczej niż w liczbie mnogiej. Przykłady, których celem jest zilustrowanie kwestii gramatycznej, nie powinny nasuwać tego rodzaju wątpliwości.
Późniejszy, Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod red. A. Markowskiego był w sprawie setek mniej kategoryczny i na pozór bardziej obiektywny. Przyznawał, że zdania typu „Setki ludzi złożyło kwiaty” są równie poprawne jak zdania „Setki ludzi złożyły kwiaty”, ale utrzymywał, że są częstsze. Kwerenda w Korpusie Języka Polskiego PWN tej różnicy nie jednak potwierdza. Jest dokładnie na odwrót: słowo setki, gdy występuje jako podmiot zdania, częściej łączy się z orzeczeniem w liczbie mnogiej niż w liczbie pojedynczej. Tak więc nie ma powodu, aby zmieniała Pani zdanie w swoim tekście.
Najnowszy, Wielki słownik poprawnej polszczyzny, uznał obie konstrukcje za równorzędne. Widać ewolucję w słownikach, i to w dobrym kierunku. Może następny słownik powie wreszcie, że liczba mnoga w omawianych konstrukcjach jest częstsza od pojedynczej.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego