spoiler, spoilować i spoilerować
Ze zdziwieniem odkryłam, że słowa „spojler” nie ma (jeszcze?) w SJP PWN w znaczeniu „psuć zabawę, zdradzając zakończenie”. Czy mimo wszystko można użyć go w dość poważnym tekście? A jeśli tak, to jak brzmi czasownik (spojlować czy spojlerować) i jak wygląda poprawny zapis (j czy i).
Z góry dziękuję
Dorota
Rzeczownik spoiler (wariant pisowniowy: spojler) w znaczeniu ‘informacja ujawniająca jakieś elementy fabuły lub zakończenie filmu, serialu albo książki i psująca w ten sposób zabawę z odbioru danego utworu’ jest wyrazem potocznym. Zapożyczenie to – z uwagi na kryterium wystarczalności środków językowych (zapełnia lukę w zasobie leksykalnym polszczyzny) oraz ich ekonomiczność (jest krótkie i jednoznaczne) – coraz częściej jest używane m.in. w tekstach fachowych, popularyzatorskich i dziennikarsko-publicystycznych (dotyczących np. filmu i literatury), por. tytuły prasowe:
- Spojler wszech czasów? Zakończenie „Sukcesji” zapisane było w historii sportu (sport.pl),
- Uwaga spoiler, czyli jak „niechcący” można zepsuć oglądanie seriali (natemat.pl),
- Weekendowa Bezsensja: 10 najpaskudniejszych spoilerów filmowych („Esensja”),
- Wiedźmin bez spoilerów [Recenzja całego sezonu] (Filmawka.pl).
Ostrzeżenia typu: Uwaga: spojlery! czy Uwaga na spoilery pojawiają się na początku not poświęconych fabułom książek, filmów i seriali oraz recenzji tego typu utworów. Nie ma zatem przeciwwskazań, by użyć omawianego tu zapożyczenia w „dość poważymy tekście”.
Co się zaś tyczy form czasownikowych: obecnie w polszczyźnie konkurują dwie konstrukcje: spoilować (od ang. czasownika to spoil ‘niszczyć, psuć’) i spoilerować (od zapożyczonego z angielszczyzny rzeczownika spoiler). Obie formy czasownikowe mają swoje warianty pisowniowe z jotą: spojlować i spojlerować.
To, że tego rodzaju oboczności słowotwórcze funkcjonują w polszczyźnie, nie powinno nikogo dziwić. Mimo że rzeczownik mobbing zapożyczyliśmy wcześniej niż spoiler (w omawianym tu znaczeniu), to nadal w uzusie funkcjonują dwie równoprawne formy – mobbować i mobbingować.