starodrzew

starodrzew
4.12.2008
4.12.2008
Szanowni Eksperci,
spotkałam się z wyrażeniem ochrona starodrzewia. Czy jest ono poprawne? W SO PWN znalazłam tylko formę odmiany starodrzew – starodrzewu.
Czy nazwa owocu tamarillo jest rodzaju nijakiego? Czy można ją jakoś odmieniać? Mam też problem z odmianą nazwy innego owocu – physalis.
Dziękuję za pomoc i pozdrawiam,
Joanna
Starodrzew ma D lp. starodrzewu, Ms. starodrzewie, M lm. starodrzewy. Poprawnie jest więc: ochrona starodrzewu.
Słowo tamarillo ma zakończenie, które pozwalałoby je odmieniać jak rzeczowniki nijakie. W praktyce jednak, o ile mogłem się przekonać, nie jest odmieniane. Zresztą łacińskie nazwy taksonomiczne w botanice i zoologii z zasady są przytaczane w formie mianownikowej i nie podlegają odmianie. Dla zaznaczenia, że są elementami języka obcego, w polskich tekstach drukuje się je kursywą. Oto kilka przykładów użycia takich nazw z Korpusu Języka Polskiego PWN (warto zwrócić uwagę zwłaszcza na ostatni, w którym nazwa łacińska pozostała nie odmieniona, mimo że kontekst wymaga dopełniacza):
  • Pies – Canis familiaris – jest jednym z najdawniej udomowionych zwierząt.
  • Kojot (Canis latrans), którego nazwa wywodzi się z języka Azteków, bywa też nazywany wilkiem prerii.
  • Większość psów zakażona jest odmianą Helicobacter canis.

Dodajmy, że w tekstach fachowych nazwy jednostek taksonomicznych pisane są wielką literą (por wyżej). W powieściach bywa różnie, a już np. homo sapiens – nazwa używana dla urozmaicenia stylu, czasem żartobliwie – jest tam z reguły pisana małymi literami, np. „Okres, w którym płeć istotnie nic nie znaczyła dla piastowanej funkcji czy zawodu, stanowi w historii homo sapiens jej niewielki ułamek (…)” (Jacek Dukaj, W kraju niewiernych).
Szczegółowe informacje o zapisie nazw taksonomicznych podaje Adam Wolański w Edycji tekstów (PWN, 2008, s. 98–99).
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego