różne

Zebraliśmy tu odpowiedzi na pytania dotykające różnych problemów językowych, czasem bardzo szczegółowych lub indywidualnych. Dotyczą one niemal wszystkich dziedzin języka. Każdy może tu znaleźć coś, czego nie wiedział, a co go zainteresuje.

  • Poprawność zdania

    15.03.2024
    15.03.2024

    Szanowni Państwo,

    czy to zdanie jest poprawne:

    „Wypisz z tekstu fragment o poglądach A. Mickiewicza na rolę wyobraźni w twórczości poetyckiej”?

  • Redagujemy zdanie

    2.02.2024
    2.02.2024

    Szanowna Redakcjo,

    jaką interpunkcję należy zastosować w zdaniu: „Ze względu na dostęp do sklepów człowiek może jeść praktycznie wszystko, czego dusza, czy raczej jego kubki smakowe(,) zapragną."? Czy taka wersja jest poprawna? Czy dopowiedzenie „czy raczej jego kubki smakowe" należy z obu stron wydzielić przecinkami? Wtedy należałoby chyba zmienić „zapragną" na „zapragnie"? Uprzejmie proszę o rozwianie moich wątpliwości.

    Pozdrawiam serdecznie

    Zuzanna

  • O wejściu w szkodę i oczach czarnych

    1.02.2024
    1.02.2024

    Szanowni Państwo,

    na wstępie chciałbym wyrazić uznanie dla pracy, którą wykonuje Poradnia. Szczególnym szacunkiem darzę pana Adam Wolańskiego za wiedzę i kompetencje. Żeby nie przedłużać, przejdę do pytań. Skąd się wzięło powiedzenie, że krowa weszła w szkodę? Wiem, czym jest rzeczona szkoda, ale dlaczego nasi przodkowie tak mówili? A drugie pytanie jest takie: czy oczy mogą być czarne? Nieraz się spotykam z opisem, że ktoś ma czarne oczy, ale choć żyję już dosyć długo, nigdy u nikogo nie widziałem takiego koloru oczów. Podobne zresztą jak z nie wiadomości dlaczego mówi się o rasie czarnej. Przecież ludzie tej rasy mają brązowy kolor skóry. Z najlepszymi życzeniami w nowym roku, Mirek

  • Różności składniowe i interpunkcyjne

    6.10.2023
    6.10.2023

    Dzień dobry,

    bardzo proszę o pomoc w trzech kwestiach:

    1) numer znajduje się na wydruku przyczepionym do okładki książki czy numer znajduje się na wydruku, który został przyczepiony do okładki książki. Czy oba zdania są poprawne? Czy jest jakaś różnica pomiędzy tego typu zdaniami? Inny przykład — lubię ludzi zajmujących się... czy lubię ludzi, którzy zajmują się... ?

    2) czyścić ze zbierającego się w tych miejscach pyłu i drobinek czy czyścić ze zbierających się w tych miejscach pyłu i drobinek?

    3) zrobię to, co zamierzałem czy zrobię, to co zamierzałem, czy zrobię, to, co zamierzałem?

    Będę wdzięczny za pomoc.

    Z pozdrowieniami.

  • Zasady grzeczności językowej w komunikacji z linguabotami

    9.07.2023
    9.07.2023

    Dzisiaj miałem kłopot bankowy i skontaktowałem się z bankiem. Powitano mnie słowami (cytuję z pamięci):

    Dzień dobry, nazywam się Marek i jestem botem mBank, w czym mógłbym pomóc?

    Takich przypadków jest oczywiście więcej, choćby infolinia medyczna PZU. Coraz częściej rozmawiamy z automatami lub tzw. sztuczną inteligencją.

    Moje pytanie dotyczy formy rozmowy z takim rozmówcą. Czy powinienem mówić doń Marku, czy może grzeczniej Panie Marku, może szanowny automacie? Jaką formę należy zachować w korespondencji, czyli czymś, co mBank nazywa „czatem”?

    Rozumiem, że trudno jest mi urazić uczucia automatu, mamy dopiero 2023, ale też interesuje mnie, jak w najlepszy sposób się zwracać.

    Dziękuję

  • Kryteria oceny innowacji leksykalnych

    7.07.2023
    7.07.2023

    Dzień dobry,

    jakie kryterium (funkcjonalne, uzualne) można zastosować do oceny innowacji leksykalnych:

    wjazd bramowy, czytacz, materiał obuwiowy, wykosiarkować, posuw męski, antykumpel, salcefix, liliputer, śmiechorzysz?

  • Odczytujemy liczebnik ułamkowy

    22.06.2023
    22.06.2023

    Dzień dobry! Czy przeczytanie zapisu 3,45 jako trzy przecinek czterdzieści pięć jest poprawne?

    Pozdrawiam

    Dorota

  • Pani/Pan w pytaniach ankiety

    21.03.2023
    21.03.2023

    Proszę o pomoc w ustaleniu czy sformułowane w ankiecie pytanie, z którym zwracam się do nieokreślonego adresata („pani” albo „pana”), może zawierać sformułowanie wskazujące w pierwszej kolejności na mężczyznę, tj. „czy Pan/Pani”, czy też powinno w pierwszej kolejności wskazywać na kobietę „czy Pani/Pan”? Czy wyrazy „Pan”, „Pani” powinny być zapisane wielką czy małą literą?

  • Zasady grzeczności językowej

    20.03.2023
    20.03.2023

    Szanowni Państwo,

    czy konstrukcje w rodzaju "Czcigodny książę pozwoli, że się z nim rozstanę?" ("Hamlet" w przekładzie Stanisława Barańczaka) lub "Pozwoli pan że mu pomogę" (Zbigniew Herbert) są poprawne w dzisiejszej polszczyźnie?


    Z wyrazami szacunku

    Piotr Michałowski

  • Apostrofa

    16.02.2023
    16.02.2023

    Czy fragment „Nim twe szczęście cię minie” („Trzeba marzyć” Jonasz Kofta) jest apostrofą?

  • Ocena poprawności zdań

    15.02.2023
    15.02.2023

    Dzień dobry,

    czy w tych zdaniach są błędy:

    „Sądzę, że gdybym została prezydentką, to potrafiłabym zaprowadzić ład i porządek”,

    „Fakt nagłego zniknięcia żony bardzo go zaniepokoił”?

  • żołądkowa gorzka

    14.02.2023
    14.02.2023

    Dzień dobry!

    Czy „żołądkowa” w nazwie „żołądkowa gorzka” jest przymiotnikiem?

    Pozdrawiam!

  • Skróty w słowniku

    7.02.2023
    7.02.2023

    Skąd mam wiedzieć co znaczą te skróty w słowniku?

  • Jedno zdanie, wiele błędów

    29.01.2023
    29.01.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie na temat zasadności postawienia przecinka w zdaniu w artykule opublikowanym na portalu Trojmiasto.pl, który traktuje o dawcach szpiku kostnego.

    Zdanie brzmi: „Już prawie 1 tys. osób w regionie podzieliło się cząstką siebie, ratując życie drugiej osobie walczącej z nowotworem krwi”.

    Czy zdanie tak sformułowane nie sugeruje, że obydwie osoby – dawca i biorca – walczą z nowotworem krwi? Czy nie powinniśmy postawić przecinka pomiędzy „osobie” a „walczącej”?

  • rzeczownik konkretny

    17.01.2023
    17.01.2023

    Mam pytanie dotyczące rzeczowników konkretnych i abstrakcyjnych. Czy rzeczownik słońce jest rzeczownikiem konkretnym czy abstrakcyjnym?

  • Zaproszenie ślubne

    26.12.2022
    26.12.2022

    Dzień dobry,

    mam pytanie: czy użycie skrótu Sz.P. na zaproszeniu na ślub będzie błędem, czy lepiej już wcale nic nie pisać przed? Wiem, że bardziej elegancką formą jest użycie skrótów Sz. Pan, Sz. Pani czy Sz. Państwo, ale mamy zaproszenie na którym jest mało miejsca i użycie skrótu Sz.P. byłoby dla nas lepsze. Czy gdy zapraszamy z osobą towarzyszącą to piszemy wielkimi literami Osoba Towarzysząca? Czy jeśli zapraszam kuzyna z partnerką, której nie znamy to i tak jej imię piszemy pierwsze ?

  • Pytania przypadków

    16.10.2022
    16.10.2022

    Dzień dobry,

    chciałem zapytać czy poprawne są pytania o przypadki :

    1. Mianownik kto? co?, czy też powinny brzmieć: kto? co? (jest)

    2. Dopełniacz kogo? czego ?, czy też: kogo? czego? ( nie ma)

    3. Celownik komu? czemu?, czy też: komu? czemu? ( się przyglądam)

    itd. Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam

    Krzysztof

  • Wróżenie z fusów

    9.10.2022
    9.10.2022

    Jak można interpretować zdanie: Sprawa jest zasadna, biorąc pod uwagę długość pobytu i związek z tym krajem?

  • To

    12.07.2022
    12.07.2022

    Dobry wieczór. Od kilku zastanawiam się nad pewną funkcją "to" jako zastępstwo czasownika "jest" np. "On to dobry człowiek" vs. "On jest dobrym człowiekiem". Czy jest to jakiś dialektyzm albo jakaś naleciałość z języka rosyjskiego? Jaka jest różnica między oba zdaniami? Dziękuję

  • Data

    20.05.2022
    20.05.2022

    Jestem notariuszem, który w treści przygotowywanych aktów notarialnych wpisuje datę sporządzenia dokumentu jako: „dzień, miesiąc, rok” i w nawiasie słowny zapis daty. Podczas szkolenia zawodowego niektórzy starsi koledzy notariusze wskazywali, że prawidłowy zapis słowny powinien być następujący: dnia X miesiąca Y roku Z (np. w dniu 22 czerwca roku 2021), a nie w dniu X miesiąca Y Z roku (np. w dniu 22 czerwca 2021 roku). Ta ostatnia praktyka zapisu jest rzekomo rusycyzmem w języku polskim, który jest językiem logicznym i tym samym porządek determinujący dany dzień miesiąc i rok powinien być zachowany.

    Oczywiście niesie to za sobą również konsekwencje przy opisywaniu dokumentów, np. dokument wydany w dniu 22 czerwca roku 2021 (a nie w dniu 22 czerwca 2021 roku).

    Z poważaniem

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego